Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.MigracjewEuropieprzedprzemysłowej
(1650–1750)
Okresmigracjieuropejskich,odktóregorozpocznętenprzegląd,obejmujestulecieod
zakończeniawojnytrzydziestoletniejdopołowywiekuXVIII.Zarównopoczątkowa,
jakikońcowadatapozostajenieostra,umowna.Pewneistniejącewówczassystemy
migracyjnefunkcjonowałydłużej(rozpoczęłysięprzytymwcześniej),niektórekrócej.
ChoćstaramsięmówićoEuropie(główniezachodniej,północnejipołudniowej)po
roku1650,tojednakniektóreprzykładyodwołujądowydarzeńwcześniejszych,iden-
tycznychjednakztymi,którewystępowaływdrugiejpołowieXVIIwieku.Datękoń-
cową,zależnieodregionu(alokalneróżnicebywałyogromne)stanowipołowawieku
XVIII,lecztejcezuryrównieżniemożnatraktowaćwsposóbsztywny
1.
Ponieważwodniesieniudoruchówmigracyjnychbranesąpoduwagęrozmaite
okoliczności,przyjętecezuryniekonieczniesątożsamezperiodyzacjamistosowanymi
whistoriidemografiiczyhistoriigospodarczej
2.Zasadniczoniekłócąsięjednak
znimi.Powtórzęuwagęzewstępu–zaproponowaneprzezLeslieP.Mochcezurydo-
tycząceeuropejskichmigracji,któretutajpowtarzam,przyjmowanesąwliteraturze
historycznejbezjakichkolwiekzastrzeżeń.Migracjeowegookresustanowiły,zjednej
strony,kontynuacjęruchówwystępującychpoprzednio,jeszczewpóźnymśredniowie-
czu,zdrugiejzjawiskawyraźnienowe(np.związanezeuropejskąekspansjązamorską
ikolonizacją,ruchamiuchodźcówreligijnychitp.)
3.
NapoczątkuXVIIwiekuEuropęzamieszkiwało95mlnludzi.Podczaswojnytrzy-
dziestoletniejzmarłolubzginęło33%ludnościmiasti40%mieszkańcówwsi.Święte
CesarstwoRzymskieNaroduNiemieckiegostracićmiało7–8mlnludzi.Frondaznisz-
czyłaÎledeFranceiParyż.NiektóremiastaHesjistraciłynawetczterypiąteludności,
Magdeburgażdziewięćdziesiątych
4.DurlachiSpeyerzrujnowałyoddziałyfrancuskie,
1A.Walaszek,MigracjewhistoriiEuropy–kilkauwagniekoniecznienowych,„PrzeglądPolonijny”,
29(2003),nr3,s.13–38.
2R.Cameron,Historiagospodarczaświata.Odpaleolitudoczasównajnowszych,przeł.H.Lisicka-
-Michalska,M.Kluźniak,Warszawa2001.
3Hoerder,MigrationintheAtlanticEconomies…;Hoerder,CulturesinContact…;Moch,MovingEu-
ropeans…,s.2–6;takżeMoch,DividingTime:AnAnalyticalFrameworkforMigrationHistoryPeriodiza-
tion[w:]Migration,MigrationHistory,History…,s.41–56.
4A.Mączak,Problemygospodarcze[w:]PolskaXVIIwieku.Państwo–społeczeństwo–kultura,
J.Tazbirred.,Warszawa1969,s.85,119.
