Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.PROBLEMYBADAŃPOCHODZENIACZERWONYCH
SUROWCÓWŻELAZISTYCH
Wpoprzednimrozdzialewspomniano,żespe-
cyfikazłóżsurowcówżelazistychwarunkujespo-
sóbpodejściadobadańichpochodzenia.Skupienia
związkówżelazacharakteryzująsięogromnąróż-
norodnością.Badaniamineralogiczneczerwonych
zabytkówżelazistychmogąumożliwićwskazanie
takichcechdystynktywnych,napodstawiektórych
będziemożnaokreślićpochodzeniedanegomate-
riału.Podstawowereguły,jakiepowinnyrządzić
analiząpochodzeniasurowcówkamiennych(pomi-
niętozatemwtychrozważaniachbadaniapocho-
dzeniaceramiki,metaliisubstancjiorganicznych),
zestawiłTycot(2004,415-418).Procedurarozpo-
czynasięodobserwacjiartefaktówiokreśleniaich
cech,najpierwmakroskopowo,następniezapo-
mocąokreślonychmetodlaboratoryjnych.Powin-
nybyćonedobranetak,bybyłymożliwiemałode-
strukcyjne(metodycałkowicieniedestrukcyjnenie
istnieją),dawałymożliwośćuzyskaniareprezenta-
tywnejinformacjizmałejilościpróbkiorazabyta-
kimisamymilubadekwatnymimetodamimożna
byłoanalizowaćpotencjalnesurowce.
Dotychczasowekierunkibadań
pochodzeniaczerwonychsurowców
żelazistych
Dotejporyzainteresowaniebudziłozróżnico-
wanieskładuizotopowegotlenuwkwarcuwspół-
występującymzezwiązkamiżelazawzłożachau-
stralijskich(Smith,Pell1997),nierozróżnialne
byłyjednakpróbypochodząceztegosamegore-
gionu.Istotnestatystycznierezultatyotrzymano
tylkodlaniektórychpróbiniektórychodsłonięć.
Równieżdlazłóżaustralijskichbadanowłasności
magnetyczne,któreujawniałyniecowiększezróż-
nicowaniezwiązkówżelazazrozmaitychwystą-
pień(Mooneyetal.2003).Badaniapodatnościma-
gnetycznejprzeprowadzonodlakilkunastuprzed-
miotówzestanowiskaDzierżysław-35(Přichystal,
16
manuskrypt).Jednazpróbekcharakteryzowałasię
odmiennąodpozostałychwartościątegoparametru
ibyłatorzeźbaWenus(por.teżrozdział17).Naj-
większaliczbaprackoncentrujesięnacechachgeo-
chemicznychsurowcówżelazistych.Analizowane
sązarównopowiązaniaartefaktówizłóż(np.Mac-
Donaldetal.2011;Popelka-Filcoffetal.2008),
jakihomogenicznośćzespołówmikroartefaktów
(główniepigmentów)(np.Buetal.2013;Jezequel
etal.2011).Składchemicznywrazzanaliząmikro-
strukturyumożliwiłyidentyfikacjęsurowcapraw-
dopodobnielokalnegopochodzeniawczerwonej
farbiepokrywającejpowierzchnięmuszlizestano-
wiskaObłazowa(Łaptaś,Paszkowski2003)słyn-
negozeznalezionegotamnajstarszego,jakdotej
pory,bumerangunaświecie(Valde-Nowaketal.
2003).
Zdaniemautorkiistniejąjeszczeinnemożli-
wecechydystynktywnehematytu,któremożna
wykorzystaćdobadańpochodzeniaartefaktuoraz
identyfikacjijegoprzetworzenia.Perspektywiczne
wydająsiębadaniaskładuizotopówżelazawhe-
matyciewzależnościodjegogenezymimowciąż
inicjalnegocharakterutychprac.Dotejporywia-
domojednak,żeskładizotopówżelazamożebyć
wykorzystanydointerpretacjigenezyzłoża(Horn
etal.2006,Frostetal.2006)orazżeskładizotopo-
wyminerałówwtórnychnajprawdopodobniejod-
zwierciedlaskładizotopowyminerałówpierwot-
nych(Hornetal.2006;Markletal.2006).
AnalizaskładuinkluzjiorazizotopówC,S,H
iOdefiniujetemperaturętworzeniasięhematytu
wutworachmetamorficznychihydrotermalnych
(Markletal.2006,Prochaskaetal.1995).Wyniki
datowańkrystalicznegohematytu(metodaU-He)
mogąbyćtakżewskaźnikiemjegopochodzenia
(Markletal.2006).Identyfikacjaminerałówtowa-
rzyszącychhematytowi(orazidentyfikacjaichspe-
cyficznychcech)możerównieżbyćbardzoistotna
wokreślaniuśrodowiskajegopowstawania,nieste-
tyniezawszezewzględunaniewielkąilośćpróbki
