Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nić.Benisławska,którejdziełostanowiniepowtarzalnydokumentkobiecegopisarstwa
dobystaropolskiej,niedoczekałasiębowiemwłasnejmonografii.
Studianadcharakteremmistycyzmuiwynikającejzniegomistykizkonieczności
musząmiećcharakterinterdyscyplinarny.Dlainterpretacjiproblemurówniebowiem
ważne,jaktradycjapoetycka,jestantropologiaifilozofiamistyki,wtymzwłaszczami-
stykikobiecej.Podstawowąikoniecznązastosowanąmetodąbadawcząjesttu,wspo-
sóbnaturalny,metodafilologiczna.Niejestonajednakwystarczająca.Dlategonajlep-
szametodabadawczatozarazempodejście,którezakładaotwarciesiębadaczanatekst,
jegoimplicytnesensyiwielowymiaroweznaczenia.Jedyniehermeneutykapozwalana
potraktowanieprzedmiotuwsposóbtakotwartyizarazemtolerancyjnywobecjego
innościiodrębności.Pozwalarównież(anawetwymaga)odbadaczastudiówprze-
krojowychiumieszczaniabadanegoprzedmiotuwróżnorodnychkontekstachkultu-
rowych:literackim,filozoficznymispołecznym.JaktwierdziłAlfredBeguin(słowate
stanowiągeniuslocicałejniniejszejpracy):
Dziełokrytycznełączydwieprawdyindywidualneiżyjezichrespektowanychintegralności[ś].
Hermes,przewodnikduszipatronhermeneutyki,krążymiędzyobydwomaświatamiiprzywracaobec-
nośćtemu,costałosięnieobecnelubzapomniane34.
Należypodkreślić,żetwórczośćKonstancjiBenisławskiejjestprzykłademliteratury
kobiecej,jakireligijnejtakżedlatego,żedziełoinflanckiejpoetkizdradzasygnałybraku
dystansupomiędzyautoremipodmiotemtekstupoetyckiego.Znakitenieograniczają
siędozaznaczeniawtreścitomuprywatnychsprawautorki;brakkonwencjonalnego
dystansuujawniaprzyjętaformamodlitwypoetyckiejocharakterzekonfesyjnym,któ-
rasytuujesięwpoluliteraturydewocyjnej(korzystającejzinstrumentariumtradycji
religijnej,będącejczęstosztafażemdlaprostejtreści)iszerzej,takżeliteraturymeta-
fizycznej,zjejuwikłaniemegzystencjalnympodmiotuwzmaganiesięzwłasnąnie-
doskonałościąwodniesieniudopełnisacrum.Jakożereligijnośćmożnastopniować,
przyjmujemy,żenastawieniepoetkiwobectreścijejdziełabyłopozbawionewielkiego
dystansuintelektualnegoiemocjonalnego35.Pieśnimiałybyćwcałościpoświęcone
sprawomkatolickiejwiary.Należyjednakpamiętać,żetekstliterackinrzadkostawia
sobiezadanie,byfunkcjonowaćjakoodpowiednikkatechizmu”36.TomBenisławskiej
stałsięnatomiastciekawymegodokumentem37.Jegoautorkąbyłakobietazgłębokiej
prowincjiRzeczypospolitej,cosprawia,żejestonpodwójnieinteresujący–jakogłos
kobiety(wczasach,gdyteczęściejmilczały)ijakogłospoetkizperyferii.
Dlategoteż,zanimzostanieudzielonaodpowiedźnapytanieokobiecywymiar
Pieśniwpierwszejczęściksiążkiprześledzimyhistoriępodejściaopiniipublicznejdo
34A.Beguin,Doświadczeniepoetyckie,tłum.J.Żurowska,[w:]SzkołaGenewskawkrytyce,Antologia,wyb.
H.Chudak,Z.Naliwajek,J.Żurowska,M.Żurowski,Warszawa1993,s.319.
35Choćszczerośćniejestkategoriąliteraturoznawczą,apsychologiczną.
36Tamże,s.25.
37OkreślenietoużytewodniesieniudoPieśniprzytaczamzaBarbarąWolską.
~18~
