Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Mitwnaukachhumanistycznych
17
konaniunsymbolikąsamejnatury”
.Symbolrozumianyjestwtejkoncepcjijako
absolutnaformawyobraźni,zasadakonstruowaniawszelkiejmitologii.Ideał
takiejmitologiisymbolicznejstanowiłamitologiagrecka,tworzonawokresie
dzieciństwaludzkości.
RozwinięciemideiSchellingaopowiązaniumituzesztukąbyłykoncepcje
GeorgaW.F
.Hegla.Przyjmowałonpierwotnośćmyśliwobecrzeczy,będącychjej
wytworami.Wswoichrozważaniachprzesunąłakcentzzagadnieniasymbolizmu
mitologicznegonahistorycznepojmowaniesztuki.Analizująckulturowo-histo-
rycznetypymitologii,wyodrębniłtrzyrodzajesztuk,zgodniezeswojązasadą
dialektycznejtriady:symboliczną(tworzonąprzezstarożytnyWschód),klasyczną
(będącądziełemgrecko-rzymskiegoantyku)iromantyczną(stanowiącąwytwór
średniowiecza).Podstawowymkryteriumrozróżnieniaiocenyposzczególnych
epokrozwojukulturybyłaprzystawalnośćzawartościdzieładojegoformy.Epoka
klasycznapostrzeganabyławkoncepcjiHeglajakoczaswykształceniawsztuce
idealnejharmoniiideiiobrazu,którewepocesymbolicznejjeszczedosiebienie
przystawały,awromantycznejzaczęłysięrozchodzić.Filozofuznał,żesymbolicz-
nośćniejestmanifestacjąnajczystszejreligijności(jakdefiniowałsymbolGeorg
FriedrichCreuzer
45
),leczprzejawemniedojrzałości,nnieadekwatności”znaczenia
iformy,przeciwieństwemklasyczności:
Wsztucetejideaszukajeszczeswegoprawdziwegowyrazuartystycznego,gdyżjest
jeszczewsobiesamejabstrakcyjnainieokreślona;toteżniemaonasamawsobieiwso-
biesamejadekwatnejpostacizewnętrzneji[szukającjej]stajewobeczewnętrznych
wstosunkudosiebieprzedmiotówzarównowprzyrodzie,jakiwżyciuczłowieka.
Przeczuwającjednak,żewtymświecieprzedmiotówtkwiąbezpośredniojejwłasne
abstrakcjealbowłączającsięzeswojąnieokreślonąogólnościąwjakieśkonkretne
istnienie,wypaczaifałszujepostacie,którezastajewświecierzeczywistym.Możeona
bowiemujmowaćjetylkodojakiejśiluzjiiabstrakcyjnejtylkozgodnościznaczenia
iformy,którewtymniedoprowadzonymdokońcawzajemnymzespoleniusięujaw-
niająswepokrewieństwo,alewrównejmierzetakżeswąwzajemnązewnętrzność,
obcośćinieadekwatność46.
PodstawądoktrynyHeglastałsięidealizmewolucyjny,zasadąorganizującą-
materializmdialektyczny.Niemieckimyślicielprzekonanybyłologicznejnaturze
bytu,którawyłaniasięzogromnejmnogościjegojednostkowychkonkretyzacji.
Wielośćtychformświadczyćmiałaozmiennościbytu,ojegonaturzeewolucyjnej.
45
Por
.poglądyCreuzeranatematsymboliczności-G.S.Williamson,OlympusunderSie-
ge.Creuzer’ssymbolicandthePoliticsoftheRestoration,[w:]tenże,TheLongingforMythin
Germany…,s.121-180.Por
.G.F
.Creuzer,SymbolikundMythologiederaltenVölker,besonders
derGriechen,Bd.3,C.W.Leske,Leipzig1842.
46
Zob.G.W.F
.Hegel,Wykładyoestetyce,t.1,przeł.J.Grabowski,A.Landman,PWN,
Warszawa1964,s.481-495.
