Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wspołeczeństwie,jeżelizapewnisięimodpowiedniewarunkizewnętrzne.
Zkoleiterminnupośledzenieumysłowe”stosowanyjestwpraktyceklinicz-
nejwprzypadkuwystępowaniagłębszychstopniobniżeniafunkcjonowania
intelektualnego.Pojęcienniepełnosprawnośćintelektualna”podkreślaszan-
seadaptacyjnejednostki,dlatego,jakpiszeKurtek,jegopowszechnestoso-
waniemożeprzyczynićsiędoujmowaniategozaburzeniarozwojowego
wkategoriachszansy,aniejedyniestraty.
Wpolskiejliteraturzepsychologiczno-pedagogicznej(wnajnowszych
publikacjachcorazrzadziej),spotykasiępojęcianniedorozwójumysłowy”
(zob.Wyczesany1999),czyteżwspomnianejużnupośledzenieumysłowe”
(zob.Giryński1996;Sękowska1998;Otrębski2001;Janiszewska-Nie-
ścioruk2006a;Kirenko,Parchomiuk2008;Łaba2011).Wynikatopoczęści
zróżnegotłumaczeniatychnazwzjęzykaangielskiego.Itak,R.Kościelak
(1995)terminnupośledzenieumysłowe”tłumaczyangielskimokreśleniem
mentaldeficiency,mentaldefect,anniedorozwójumysłowy”-mentalretar-
dation.ZkoleiuZ.Sękowskiej(1998)nupośledzenieumysłowe”toangiel-
skiementalretardation5.Funkcjonująrównieżinneokreślenia,którewpi-
śmiennictwienaukowym,ajeszczeczęściejpopularnonaukowymstosowa-
nozamienniezterminemupośledzenieumysłowe,amianowicie:oligofre-
nia,zahamowanie,demencja,opóźnienierozwojuumysłowego,obniżenie
sprawnościumysłowej,ograniczeniesprawnościumysłowej,niższaspraw-
nośćumysłowa,obniżeniesprawnościpsychicznej,niedorozwójumysłowy
czywspominananiepełnosprawnośćintelektualna.Jestteżwielubadaczy
definiującychtepojęciaróżnorodnie,wbrewzaleceniomKomitetuEksper-
tówŚwiatowejOrganizacjiZdrowiasugerującegoużywaniaichjakosyno-
nimów(Kirenko2006;Kirenko,Parchomiuk2008).Należyzwrócićuwagę,
żekwestietłumaczeniapojęćiichprzyjmowanianarodzimygruntjęzyko-
wystanowiątylkojednązpłaszczyzntegoprocesu.Maoncharakterwtórny
doprzyrostuwiedzynatematjakiegośzjawiska,poznawaniajegowłaści-
wości.Nieuniknionychaosterminologicznyzwiązanyjestzezmieniającąsię
wiedząnaukową,jejnowymiodkryciami,aleteżkolejnymiwyzwaniami.
Wprowadzającporządekterminologiczny,układamyrzeczywistośćwspo-
5InnetłumaczenieodnajdujemywpublikacjiŻ.Stelter(2009),któraodnoszącsiędo
międzynarodowychorganizacji,podajenastępującetłumaczeniekluczowegodlapodjętych
turozważańnazewnictwa:nMiędzynarodoweStowarzyszenieBadańNaukowychnadUpo-
śledzeniemUmysłowym-InternationalAssociationfortheScientificStudyofMentalDefi-
ciency(IASSMD)posługujesięokreśleniemmentaldeficiency(niedobórumysłowy),nato-
miastMiędzynarodowaLigaStowarzyszeńnarzeczOsóbzUpośledzeniemUmysłowym-
InternationalLeagueofSocietiesforPersonswithMentalHandicap(ILSMM)stosujetermin
mentalhandicap(upośledzenieumysłowe).ŚwiatowaOrganizacjaZdrowiawoliużywać
terminumentalretardation(opóźnieniewrozwoju)(WHO1985)”(Stelter2009,s.10-11).
22
