Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rzeczutworzeniawłasnegopaństwa.Tonnarodybezpaństwa”-liczniejszeod
dwóchpierwszychkategorii,zwarteizakorzenione,zróżnicowaneklasowooraz
podwzględemwykształcenia.Grupyetnicznewnspołeczeństwachpluralistycz-
nych”tokulturowoheterogenicznepopulacje,którymwokresiekolonializmu
narzuconyzostałwspólnybytpaństwowy(np.ludnośćIndonezji,Jamajki,Kenii)
(Burszta1998:135-136).
Jakwynikazprzytoczonych,aczniewyczerpującychopisówgrupyetnicznej
inarodu,przypisywaneimsąrozmaiteatrybuty.Wdalszejczęścipracyrezygnu-
jęzrównoległejanalizygrupyetnicznej,jakożeniejestonaprzedmiotemgłów-
nychrozważań,aodniesieniedotejgrupyspołecznejmiałoprzyczynićsiędo
umiejscowieniawszerokiejproblematyceetnicznościterminunaród.
Istniejąrozlicznepróbyuporządkowaniaczynnikównarodotwórczychiwy-
łonieniatychznich,któremająkonstytutywneznaczeniedlanarodu.Przykła-
demmożebyćproponowanyprzezTadeuszaPalecznego(2001:107)zespółwy-
znacznikównarodu:
1.Substratludzki(ludzietworzącynaród).
2.Terytorium.
3.Kultura(zwłaszczajęzykireligia).
4.Państwo.
5.Świadomośćiwolaistnienia,przejawiającasięwtypachtożsamościoraz
ideologiach.
6.Pozytywnewartościowaniewspólnotynarodowej,dumaznarodowej
przynależności.
Autorpowyższejtypologiizastrzega,żepodwzględemroliposzczególnych
elementówmogąonewystępowaćwpewnychsytuacjachiprzypadkachwróż-
norodnychkonfiguracjach.Znanesątakżepodejściabadawcze,wktórychrezy-
gnujesięzpróbustaleniazestawuelementówkonstytutywnychnarodunarzecz
wyłonieniagrupczynnikównarodotwórczych.LeonWasilewski(1929:2)wy-
różniatrzyzasadniczegrupyczynnikówkonstytuującychnaród,nadającimprzy
tymsubstytucyjneznaczenie:
1)należącedopodłożafizycznego-terytoriumnmateriałludzki”czylilu-
dziebardziejlubmniejzróżnicowanipodwzględemetnicznym;
2)układgospodarczy,organizacjapolityczna;
3)związanezkulturąsymboliczną-m.in.ideologiaiświadomość.
1.3.„Grupagenetycza”
,ethnosidemos.Naturalistycznavshistoryczne
koncepcjenarodu
Wodniesieniudogenezynarodówistniejądwaprzeciwstawnestanowiska,któ-
rychzałożeniamieszcząsięwdwóchgłównychnurtach:
-naturalistycznejkoncepcjinarodu,
-historycznychkoncepcjachnarodu(koncepcjapolitologicznaikoncepcja
kulturowa)(Szacki1997:8-9).
18
