Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
orazpolitycznego(zob.Kłoskowska1996:19-41).Zbiorowościetniczne5togru-
pyzregułymałe,olokalnymautochtonicznym,plemienno-rodowymcharakte-
rze,którecechujenietylkowiarawewspólnepochodzeniealetakżewięzioparte
narzeczywistympokrewieństwie.TadeuszPaleczny(2001:129-130)zaliczado
nichzbiorowościrodowo-plemienne,klany,kasty,takżedużegrupyowspólnej
kulturze,którenigdynieposiadaływłasnegopaństwa.AntoninaKłoskowskado-
daje,żegrupyetnicznesąściślepowiązanezterytorium,któreopróczznacze-
niapraktycznegomadlanichtakżeznaczeniesymboliczno-magiczne.Togrupa
opierającasięnabezpośrednichnawykowychstycznościach,którejkulturama
charakterludowy,folklorystycznyijednolitydlacałejspołeczności.Członków
grupyetnicznejcechujebrakświadomościhistorycznejorazniskipoziomauto-
refleksji(życiedniemdzisiejszymjakoodtwarzaniemprzeszłości)(Kłoskowska
1996:19).FlorianZnanieckiwskazujenaistotneróżnicewsystemiekulturowego
komunikowaniasięgrupetnicznychoraznarodów.Podczasgdynarodyprzypi-
sujekulturzepiśmiennej,wktórejporozumiewaniesięnaszerokąskalęodbywa
sięzapośrednictwempismaidruku,towgrupachetnicznych(któredzielina
kulturyplemienneikulturyludowe),zaliczanychprzezniegodokulturprzed-
piśmiennych,uczestnictwowkulturzeodbywasiędrogąpowielaniarodzimych
wzorcóworazustnegoprzekazumiędzygeneracjami(Znaniecki1990:20-32).
Innisocjologowiepodkreślajątakiecechygrupetnicznych,jakdużystopieńkul-
turowo-przestrzennejzamkniętości,głębokiepoczucieodrębnościisłabezorga-
nizowanieetniczne(Radzik1997:80;Turowski2000:146-148)
Opisowitemuprzeciwstawianyjestnaródjakowspólnotaposiadającawłasne
państwo,lubdążącadojegoutworzenia(Paleczny2001:125)6.Naródjestzbio-
rowościąomaksymalnymzasięguwięzispołecznych,opartychnawykształconej
świadomościnarodowej,odzwierciedlonejwnarodowejideologii(Szacki1984:
11;Radzik1997:80;Wiatr1981:397).Elementemnarodowejświadomościjest
uznawaniepewnychwspólnych,obiektywnychwartości,doktórychzaliczyć
możnajęzykojczystyorazterytoriumnarodowe-wsensiegeograficznymoraz
ideologicznym(Szacki1997:11-12;Ossowski1984:22;Turowski2000:148-150).
Istotnącechączłonkównarodujestposiadaniewolijegoistnienia(Paleczny2001:
125),świadomościhistorycznej,autorefleksjiorazumiejętnościpostulatywnego
myśleniaoprzyszłościnarodu,jakooceludziałańspołecznych(Radzik1997:
80;Wiatr1981:394).Naródwopiniiswychczłonkówposiadasilną,pozytywną
5Opisodpowiadadefinicjomgrupyetnicznejwjejwąskimrozumieniu.Możliwejestbo-
wiemdefiniowaniegrupyetnicznejzaMaxemWeberemjakonkażdejzbiorowościpołączonej
subiektywnąwiarąwewspólnąetnogenezę”
.Wzakresietejnajszerszej,inkluzyjnejdefinicji
mieścisięrównieżnaród,jakojednazmożliwychgrupspołecznych(Paleczny2001:132).
6JerzySzacki(1997:23)uważa,żennonsensemjesttwierdzenie,żetam,gdzieniema
państwa,tamniemainarodu,niemajednaknarodutam,gdzieniemaprzynajmniejmyśli
opaństwieidążeniadojegoutworzenialubodtworzenia”
.JerzyJ.Wiatr(1981:400)dodaje,
żepaństwoposiadanelubpostulowane(ideapaństwanarodowego)jestwyrazicielemświado-
mościnarodowejnarodówdojrzałych,świadomościideologicznej,politycznej.Wpaństwie
bowiemrealizująsięinteresygrupynarodowej.
16
