Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
2.Działaniakomunikacyjne,ich(multi)modalnośćorazichrelacjonowanie
komunikacja,m.in.Dkomunikacjaniewerbalna”,Dkomunikacjamultimodalna”,
copozwoliłobadaczomzachowaćterminDjęzyk”tylkodlazachowańwerbal-
nych,por.Patterson(2011:9-24).Nagruncieantropologicznychbadańnad
gestamipowstałozaśprzekonanie,żeskorodotychczasgestów,mimikiitp.nie
udałosięopisać,takjakjęzykafonicznego,jakosystemuznakówiregułich
łączenia(leksykoniskładnia),tosamookreślenieDjęzykciała”trzebauznać
zametaforę,por.Brocki(2001:210).
Kryteriarozróżnianiakomunikacjiniewerbalnejijęzykaciałasąstosowane
takżewklasyfikacjachruchówwykonywanychprzezludziczęściamiciała.
Zuwaginafunkcjękomunikacyjnąodróżniasięgestyodruchówadaptacyjnych,
np.drapaniasiępogłowieczygładzeniapopoliczku.Zewzględunakwestie
związanezintencjonalnościądziałańkomunikacyjnychlubjejbrakiemodróż-
niasięgestyemblematyczneiilustracyjneodwskaźnikówemocjiiadaptacji,
por.Ekman,Friesen(1969).
Źródłemtrudnościwodróżnianiukomunikacyjnychruchówciałaodmimo-
wolnychruchówekspresywnychjestto,żemimika,gesty,pozyiruchyciała
mogąprzybieraćidentycznekształtyzarównowtedy,gdysąwykonywane
świadomie,jakiwtedy,gdysąwykonywanenieświadomie.Możetowynikać
ztego,że-jakpokazująeksperymentydotyczącewyrażaniaemocjiprze-
prowadzoneprzezC.Landisa(1924:483-484,496)-ekspresjamożemieć
charakterspołeczny(ang.socialexpression)lubczystoemocjonalny(ang.emotio-
nalexpression).Czynnikiem,któryregulujejejkształt,jestnietylkosam
stanemocjonalnyorganizmu,lecztakżeto,czyreakcjajestspontaniczna,
np.powykonywaniuruchówrękąwwiadrzewodyzpływającymiwnimżabami,
czyukierunkowananaodbiorcę,np.poprośbieoprzypomnieniesobieswojej
reakcjinatozdarzenie.
InaczejwyjaśniatoP
.Ekman(1997,1997a),któryuważa,żekażdaekspresja
emocjonalnatowyrażanie,aniekomunikowanie,ponieważjesttodziałanie
mimowolne,choćmożnapróbowaćwnieingerowaćijeukrywać.Jednocześnie
niekażdyruchmięśniamitwarzytoekspresjaemocjonalna.Możliwejestteż
komunikowaniesięzapomocąmimiki.JakzauważaE.Wilde(1990)wswojejana-
liziegestuwpolskimfilmie,niezależnieodtego,czydanystan,np.rozpacz,jest
udanyczyprawdziwy,stajesiędostępnydladrugiegoczłowiekajedynieprzezjego
ekspresję.Zpunktuwidzeniainnejosobyniżta,któradoświadczadanegostanu,
tenstan,np.rozpacz,jestsprowadzalnydoekspresjistanu,np.gesturozpaczy.
Wcodziennychsprawozdaniachzinterakcjiprzeplatająsięzesobąwypo-
wiedzizawierająceczasownikizmiejscemwalencyjnymodbiorcyibezniego,
cowskazujenato,żeniezależnieodtego,czydaneakcjelubreakcjesąpostrze-
ganejakodziałaniaobliczonenaprzyjęcieiodpowiedź,czyjakomimowolne
ekspresje,sątraktowanejakoanalogicznekomponentyinterakcji,atymsamym
takżejakorównorzędneźródławiedzyojejuczestnikach.Coniemniejistotne,
