Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROMANTYCYWOBECPROBLEMATYKIPRAWNEJ.REKONESANS
31
przedmagisterium)czywreszciedziennikarzirecenzent,niedoszłyprzeciwnik
SłowackiegowpojedynkupopublikacjiBeniowskiego,StanisławRopelewski59.
Prawnikiem-samoukiembyłTeofilLenartowicz,azałożycielKołaSprawyBożej,
AndrzejTowiański,rozpoczynałswojąkarieręzawodowąjakoasesorsądowy.Tak-
żekoledzySłowackiegozKomisjiRządowejPrzychodówiSkarbubylizaintereso-
waliliteraturąiteatrem,chociażnieosiągnęlispektakularnychsukcesów60.
Istotnąrolęwzmianiestosunkuliteratówdosferyprawaizawoduprawnika
odegrałopowstaniezrębówprawaautorskiego.NaprzełomieXVIIIiXIXwieku,
wrazzcorazszerszymdostępemdodrukuorazpojawieniemsięrynkuksiążki,
zrodziłasiępotrzebaochronywłasnościintelektualnej.Zmusiłotoautorówdo
działaniawramachrynkuwydawniczego.Wydawanietekstówwłasnymsumptem
łączyłosięzkoniecznościąznalezieniadlanichdystrybutora–Słowackiopisywał
tenmechanizmwliściedoJanaBogumiłaKorna:
(…)azaliniezgodziszsięWPDobr.,abymmupewnąliczbęegzemplarzyprzesłał.Nie
żądamzaniezgóryżadnejopłaty,raczjetylkoWPDobr.przyjąćimiećwswoimskła-
dzie,azawyprzedane–wpewnychoznaczonychterminachpodługukładuprzysyłać
mipieniądze(XIV,65).
Wtymokresiepojawiałysięwobieguwydanianielegalne,pomijającenietylko
nazwiskoautoranaokładce,lecztakżejegoosobęwkwestiidysponowaniazy-
skamizesprzedaży61.Wgręwchodziłyteżkwestiezwiązanezcenzurą62.Zaczęły
wreszciemnożyćsięproblemyzwiązanezprawamidospuściznrękopiśmiennych
imożliwościąwydaniautworówniepublikowanych.
Podsumowująctewstępnerozpoznania,należyuznać,żeliteraturoznawcy
dostrzegająwagęwzajemnychzwiązkówprawailiteraturynaziemiachpolskich.
Badaniapoświęconetejtematycenierozwijająsięjednakdynamicznie,rzadkoteż
59Przydatnośćbadańnurtulawandliteraturedoopisudziałalnościtejgrupyuwypukliłatakże
ElżbietaDąbrowiczwrozdzialeNiedoszlijuryści.Wyobraźniaprawnaromantykówwarszawskich,w:
tejże,Romantyzmziemiprzechodów.Próbaterytorialnejhistoriiliteratury,Białystok2019,s.134–150.
60WładysławMiniewskibyłautoremtragediiKamma,anaczelnikSekcjiWypłatDominikLi-
sieckipisałsztukiwystawianenawarszawskichscenach(PanPożyczka,NowyRok),pracowałjako
redaktorczasopismflTygodnikPolski”iflWanda”orazprzekładałnajęzykpolskiutworyfrancuskie
m.in.Corneille’aiVoltaire’a.
61Zjawiskotzw.wydańkorsarskichistniałowPolscejużwXVIIIwieku,ofiarąfałszerstwwy-
dawniczychpadłm.in.IgnacyKrasicki,zob.Z.Goliński,NieautoryzowanewydaniapismKrasickiego,
flPamiętnikLiteracki”1959,nr3–4,s.215–259.
62DobitnymprzykłademsąlosydodrukupierwszegowydaniapierwszegotomupoezjiAdama
Mickiewicza.
