Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Muzułmaniechińscy-zarysproblematyki
11
Wniniejszejpracypodstawowymprzedmiotemzainteresowaniajesttawła-
śnieniełatwadojednoznacznegosklasyfikowaniaspołecznośćchińskichmuzuł-
manów.Przezpowyższeokreślenierozumiemprzedewszystkimtychwyznawców
islamuzamieszkującychChiny,dlawiększościktórychjęzykiemojczystymjest
chiński,posiadających-wobecnieobowiązującejsystematyceetnicznejChińskiej
RepublikiLudowej-oficjalnystatusmniejszościetnicznejHui(Huizu)3.Stano-
wiącprawiepołowęzponad20milionówwyznawcówislamuwChinach,sąoni
najbardziejzadomowieniwKrajuŚrodka,zamieszkującwdużejdiasporzeniemal
wszystkiegminyipowiaty.Wichkulturze,wsposóbnajpełniejszy,spotykająsię
elementywywodzącesięzdwóchwielkichkręgówcywilizacyjnych,aichsamych
możnanajbardziejprecyzyjnieokreślićjakonależącychdoobuznichwsposób
symultaniczny4.Charakterkulturowyowejspołeczności,jejtożsamośćiprocesy,
którejąukształtowałysąjednakprzedmiotemtrwającychnadalodponadstulat
akademickichipolitycznychsporów.
Procesracjonalizacjiiinternalizacjiprzezdużączęśćmuzułmańskichelit(atakże,
choćwmniejszymstopniu,przezmasy)wChinachetnonimicznegoneologizmu
Huizu,którypojawiłsiępodkoniecpanowaniadynastiiQingnaprzełomieXIX
iXXw.,stanowijedenzgłównychwątkównarracyjnychniniejszejpracy5.Wpierw-
szejpołowieXXw.,najpełniejinajszerzejtuomawianej,określeniemuzułmanów
chińskichjakowspólnotyetnicznejbyłokoncepcjąnowąibudziłosilnekontrower-
sje,aczęstorównieżwrogośćwewnątrztejspołeczności.Niebyłorównieżjasno-
ści,kimkonkretniemielibybyćciDmuzułmanieznarodowości”-czywszystkimi
wyznawcamiislamuzamieszkującymiChinywgranicachustalonychwtokuman-
dżurskichpodbojówwXVIIiXVIIIw.,czytylkomówiącąpochińskuichczęścią,
którazamieszkiwałaDChinywłaściwe”obejmującedawneterytoriumdynastiiMing?
Dokonaniategorozróżnienianieułatwiałohistorycznesplątanieznaczeńprzypisy-
wanychsłowuHui.Przezzdecydowanąwiększośćdziejówspołecznościmuzułmań-
skiejwChinachbyłoonoraczejkonfesjonimemodnoszącymsiędoreligiiislamu
ijegowyznawców,niezależnieodichkultury,miejscazamieszkaniaijęzyka.
WepoceprzednowoczesnejwChinachzróżnicowaniekulturowewyznawców
islamuoddawanoprzezdodawanieodpowiednichdookreśleńdoterminuHui-
3OpróczHuizu,władzeChRLuznajązamniejszościetnicznedziewięćgrup,tradycyj-
niewyznającychislam.SątoUjgurzy(niemaltaklicznijakHuizu),Kazachowie,Salarowie,
Dongxiangowie,Bao’anowie,Kirgizi,Uzbecy,Tadżycy,Tatarzy.Historyczniebliskozwiązani
zchińskimimuzułmanaminaPółnocnymZachodzieChinSalarowieiDongxiangowie(Sar-
towie)pojawiająsięwrozdziałachIIiIIIniniejszejpracy.
4OkreśleniasymultanicznościkulturowejmuzułmanówHuiużywamzaZviBen-Dor
Benite,któryzastosowałjewswoimopisiesino-muzułmańskichelitwpóźnymokresieimpe-
rialnym.Uważam,żetakaterminologianajlepiejoddajecharakterkulturychińskichmuzuł-
manów,którzywpełniutożsamiająsięzarównozChinami,jakiislamem.Patrz:Z.B.-D.
Benite,TheDaoofMuhammad:ACulturalHistoryofMuslimsinLateImperialChina,Cambridge
(Mass.)-London2005.
5ZtejprzyczynywtekścieużywamterminuHuizu,nietłumaczącgonajęzykpolski.
