Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
JERZYSTRZELCZYK
staroniemieckim,prowansalskim,anglonormandzkim,starohiszpańskim
iinnych(znaczniepóźniejtakżesłowiańskich).Miałotowymiernywpływ
namożliwościtwórczościkobiecej.Kobietybowiem,choćwrealiach
wcześniejszegośredniowieczaniekiedyotrzymywałylepszewykształ-
cenieniżmężczyźni,zsystematycznejnaukibyłynaogółwykluczane,
ajedynymispołecznyminiszami,którewsprzyjającychwarunkachumoż-
liwiałyedukację,byłydworyświatłychwładcówiwładczyń,wmniejszym
stopniuarystokracji,orazcobardziejuprzywilejowaneklasztoryżeńskie
wrodzaju„klasztorówRzeszy”natereniepaństwaFrankówWschodnich
(czyliNiemiec)wXiXIwieku,toznaczywokresiepanowaniadynastii
saskiej(Ludolfingów)isalickiej.Twórczośćitalentykobiecemogłysię
jeszczenajlepiejujawniaćwdziedzinachniewymagającychregularnego
„akademickiego”wykształcenia,azyskiwanieprawaobywatelstwaprzez
języki„ludowe”,których(inaczejniżłaciny)nietrzebabyłosiędopiero
uczyć,dawałokobietomsposobnośćdoekspresjiliterackiej.Łatwobyło
otonaprzykładwpoezjiitwórczościlirycznej,częściowozapewnetak-
żewepistolografii,hagiografii,literaturzeocharakterzemistycznymczy
piśmiennictwietypowopragmatycznym(np.medycznymlubparamedycz-
nym),trudniejwteologii,filozofii,historiografiiiposzczególnychdziałach
„siedmiusztukwyzwolonych”.Jeżelijednakzamierzałosiętrafićdoszer-
szych,nieograniczonychjęzykowokręgówzainteresowanych,zwłaszcza
intelektualistów,trzebabyłonadal–podobniejakwpóźniejszychkilku
stuleciach–pisaćpołacinie.
Dopókiwnaucedominowałatendencjadokoncentrowaniasięna„wyso-
kich”nurtachdawnegopiśmiennictwa,azapodstawowekryteriumwar-
tościuważanooryginalnośćiodkrywczość,różnepobocznenurtytego
piśmiennictwaalbonieprzyciągałyuwagi,albobyłytraktowanezdaw-
kowo,chybaże–jakwjednymzomówionychniżejprzykładów(Marii
zFrancji)–chodziłootwórczośćipostaćnaprawdęwybitną.Ponieważzaś
niełatwootakpojmowanąoryginalnośćwprzypadkuprzekładówzjed-
negojęzykanadrugi,znajdujemyonichniewieleinformacjiwdawniej-
szychkompendiachśredniowiecznegopiśmiennictwa.Nieprzyjmowano
dowiadomości,żeoryginalnośćniebyłakategoriąszczególniecenioną
wśredniowieczu.Dopierowczasachzupełnienambliskich,wsytuacji
dynamicznegorozwojuświatowychbadańnadspołeczno-prawnymiwa-
runkamiżyciadawnychkobietiróżnymiformamiichkulturalnej(wtym
literackiej)ekspresji,takżetym„poboczom”piśmiennictwapoświęcasię
uwagę,najakązasługują.
