Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
JERZYSTRZELCZYK
przetrwaładonaszychczasówtylkowjednymegzemplarzu,przechowy-
wanymobecniewparyskiejBiblioteceNarodowej.
WiekXII,jakwykazałznakomityfrancuskimediewistaJacquesLe
Goff2,miałdużeznaczeniewprocesiekształtowaniasięnaukiKościoła
katolickiegooczyśćcu(niemającej–coprzyznająnawetkatoliccyteo-
logowie–wyraźnegooparciawPiśmieŚwiętym).Ponieważtakżeoobu
„tradycyjnych”strefachzaświatów(niebieipiekle)niewielekonkretne-
goznajdowanowkanonicznychksięgachPisma,zrozumiałaciekawość
ludzkazaczęłaenergicznieszukaćodpowiedzinafrapującewiernychpy-
tania,wśródktórychniemogłozabraknąćpytańolokalizacjęi„geografię”
czyśćca,nadewszystkozaśocharakter,uciążliwośćidługotrwałośćkar
czyśćcowych.PewienirlandzkirycerzOweinmiałopowiadać,codanemu
byłozobaczyćiczegodoświadczyćwtzw.Czyśćcuśw.PatrykawLough
Derg(wobecnymhrabstwieDonegalnapółnocno-zachodnimskrajuIr-
landii),gdziewopiniiśredniowiecznejmiałoznajdowaćsięwejściedo
czyśćca.StraszliweiniesamowiteprzeżyciaowegoOweinasąprzedmio-
temłacińskiegotraktatuH.zSaltreyijegopoetyckiejparafrazypióraMa-
riizFrancji.
Jaksięjużniebawemprzekonamy,istniejesporeprawdopodobieństwo,
żeMariazFrancjibyłaautorkąjeszczejednegoutworu–francuskiejwer-
sjiLavieseinteAudree(„Żywotśw.Ethelredy”).
Nieprzypadkowochybawłaśniewkręgukulturyanglonormandzkiejna
przestrzeniXIIiXIIIwiekupojawiłasięinteresująca,choćniewielkagru-
pautworówhagiograficznychopiewającychpostacieświątobliwychko-
biet,anapisanychprzezkobiety.Niechodziłoprzytymodziełaoryginal-
ne,leczostarszedziełałacińskieadaptowanewjęzykuludowym.Niejaka
Klemencja(Clemence)zBarkingprzerobiładostępnejejłacińskiewersje
żywotaśw.KatarzynyAleksandryjskiej(Katarzynazginęłaśmierciąmę-
czeńskąnapoczątkuIVwieku)napoematanglonormandzki.Jakaśano-
nimowaautorkapokusiłasięonapisanieżywotakrólaEdwardaWyznaw-
cy(†1042).KatarzynaAleksandryjskabyłaświętąpowszechnieznaną
iczczoną,należaławszakżedoodległejstarożytności.Bliższąwczasie,ale
teżhistorycznąpostaciąbyłaśw.Etheldreda,poangielskuAudrey,piękna
icnotliwacórkaAnny(†653/654),królaAnglówWschodnich.Łaciński
żywotEtheldredy,najczęściejprzypisywanyTomaszowizEly,opowiada
2J.LeGoff(1997),Narodzinyczyśćca,przeł.K.Kocjan,Warszawa1997(oryg.franc.
1981).
