Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kobietatłumaczkawśredniowieczu...
31
dujenatomiastoparciewmieszczanachparyskich.Samzresztąjestniskie-
gopochodzenia,jegoojciecbyłprostymrycerzem,adziadekrzeźnikiem
(coprawdazamożnymiwpływowym).Talentyizasługiosobisteprzewa-
żająjednak„zasługę”szlachetnegourodzenia.Ciekawe,jakideowawy-
mowadziełabyłapojmowanaiocenianawpołowieXVwiekuipóźniej,
atakżewsytuacjirewolucyjnejweFrancjiiNiemczechpodkoniecXVIII
wieku,gdyLudwikCapet(LudwikXVI)ginąłwParyżunagilotynie.
UtworyhrabinyElżbietypoczątkowobyły,jaksięwydaje,znanera-
czejtylkowsferachdworskich.Sytuacjazmieniłasiępoupowszechnie-
niudruku,kiedytoponawiającesięwydaniatrzechdzieł(opróczSybilli;
najwcześniej,bow1500roku,HugonaScheppela)umożliwiłyichrecep-
cjęwszerszychkręgachwykształconegomieszczaństwa,apóźniejtakże
wniższychwarstwachspołecznych.
OkilkadziesięciolecimłodszaodElżbietyEleonora(1433–1480)pocho-
dziłazkrólewskiegorodu.OjcemjejbyłkrólSzkocjiJakubI(1394–1437),
amatkąJoannaBeaufort,hrabinaSomerset(†1445).Eleonorapoślubiła
w1449rokuarcyksięciaaustriackiegoZygmunta,małżeństwodoczeka-
łosięsyna,któryjednakprawdopodobniewcześniezmarł.Wczasienie-
obecnościmęża(1455–1458i1467)Eleonorasprawowałarządywksię-
stwie.ŻyciekulturalnerozwijałosięzarównonaszkockimdworzeJakuba
I(samemukrólowinieobcabyłaaktywnośćliteracka),jakiwtyrolskim
Innsbrucku.ArcyksiążęZygmunt(†1496),wmłodościzaprzyjaźniony
zwielkimhumanistąEneaszemSylwiuszemPiccolominim(którypodko-
niecżyciazostałpapieżemPiusemII),uczyniłzeswegodworujedenznaj-
świetniejszychniemieckichośrodkówkulturynaprzełomieśredniowiecza
iczasównowych.Trudnoprzypuszczać,żemłodziutkaarcyksiężnamogła
wSzkocjipoznaćchoćbypodstawyjęzykaniemieckiego.Wnowejojczyź-
nierychłozdołałazyskaćsobiesympatię.HumanistaHenrykSteinhöwel
zadedykowałjejw1473rokusporządzonąprzezsiebieniemieckąpara-
frazędziełaGiovanniegoBoccaccioDeclarismulieribus(„Owybitnych
niewiastach”)Księżnaiksiążęutrzymywalikontaktyzinnymiznawcami
imecenasamiliteratury,zwłaszczahrabiną(Pfalzgräfin)MechtyldązRot-
tenburgaiksięciembawarskimAlbrechtemIV
.
PowieśćEleonoryPontusiSidonia,pisanawlatach1448–1465,jest
czymśwrodzaju„zwierciadłaksiążęcego”(Fürstenspiegel),przeznaczo-
negodlasynówszlacheckich.PodstawąbyłafrancuskapowieśćPonthus
etlabelleSidoynezkońcaXIVwieku.Przekład,czyraczejparafraza,za-
