Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstępdowydaniapolskiego
Dziedzictwo
XXVII
ChoćfilozofiaBergsonacieszyłasięnapoczątkuXXwie-
kuolbrzymiąpopularnością,aonsamzyskałsławęirozpo-
znawalność,corzadkosięfilozofomzdarza-niestworzył
onszkołyjaknaprzykładHusserl.Określenie„bergsonizm”,
wprzeciwieństwiedo„kantyzmu”czy„tomizmu”,odnosisię
nietyledonurtu,ileraczejdopewnegostylufilozofowania,
któregonajlepszymibyćmożejedynymprzedstawicielembył
samtwórca.CoprawdaliteraturapoświęconaBergsonowijuż
zajegożyciabyłabardzoobfita,jednakniewielebyłowniej
prackontynuującychomawianepomysły.Wwiększościbyłyto
albopismaegzegetyczneiapologetyczne(jakchoćbyUnephi-
losophieNouvelleEdouardaLeRoylubpracetakichautorów
jakCharlesPéguy,JacquesChevalier,VladimirJankélévitch
czypiszącyjużwspółcześnieFrédéricWorms,dziękiktóremu
skądinądukazałasiępierwszakrytycznaedycjadziełzebranych
Bergsona)25,albotekstypolemiczneikrytyczne(wśródichau-
torówznajdujemymiędzyinnymiwcześniejszychentuzjastów
bergsonizmuJacques’aMaritainaiEtienne’aGilsona,Jeana-
-PaulaSartre’aorazMaurice’aMerleau-Ponty’ego,atakże
JulienaBendęorazfilozofówanalitycznychBertrandaRussel-
laczyNelsonaGoodmana-tenpierwszyzarzucałBergsono-
wi„poetyckość”,drugizaś„mistycyzm”)
26
.Nieznajdujemy
25
Por.E.LeRoy,Unephilosophienouvelle.HenriBergson,F.Alcan,Paris
1912;J.Chavalier,EntretiensavecBergson,Plon,Paris1955.V.Jankélévitch,
HenriBergson,PUF,Paris2008.WielkązasługąWormsajestpublikacjasłow-
nikapojęćBergsona-zob.F.Worms,LeVocabulairedeBergson,Ellipses,
Paris2000.
26
Por.J.Maritain,LaPhilosophiebergsonienne.Étudescritiques,Téqui,
Paris1948;H.Gouhier,TroisessaissurEtienneGilson:Bergson,laphilosop-
hiechretienne,l’art,Vrin,Paris1993;S.Richmond,SartreandBergson:ADi-
sagreementaboutNothingness,„InternationalJournalofPhilosophicalStudies”
2007,t.15,nr1,s.77-95;J.Wambacq,MauriceMerleau-Ponty’sCriticism
