Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
amianowicieIbnRoszdyAwerroesa,głosząca,żepomiędzyprawdami
rozumuiprawdamiwiaryniemanietylkozgodności,alenawet
możliwościuzgodnieniakompromisowychrozwiązań.Wzwiązku
ztymistniejądwieprawdy,gdziejednaobowiązujewKościele
(Objawienie),adrugawzaciszugabinetubadaczaiwdoczesnej
polityce(filozofia).Wpraktyceoznaczałotouznanie,żeObjawienie
jestfałszywe,nawetjeśliwcześniawerroiściłacińscyniechcielitego
wprostprzyznać,twierdząc,żetotylkoprawdyróżne,obowiązujące
wodmiennychporządkachpoznania(SigerzBrabantu).Późniejsimieli
wtejkwestiiwięcejśmiałości,głosząctotalnąniepewnośćprawdy
religijnej,którąprzyjmujemynawiaręizweryfikujemyjądopiero
pośmierci,podczasgdyrozumdajeprawdypewne(Marsyliusz
zPadwy).Porządekpolitycznywinniśmyoprzećnatym,copewne,
anienatym,cooferujewiara[6].
4)Narracjafideistyczna(WilhelmzOckham),wywodzącasię
zantynaturalistycznejfilozofiiDunsaSzkota.Myśltastała
naidentycznych,jakwspomnianapowyżejteoriaawerroistyczna,
pozycjachodnośniestosunkówpomiędzyrozumemawiarą,głosząc
ichradykalnąsprzeczność,aleuznającjednakże,żetowierzenależy
przyznaćcałkowityprymat,nieufającwogólerozumowi
idoświadczeniu.Światstraciłswójracjonalnycharakter,ustały
wieczneprawalogiki,związkiprzyczynowo–skutkowe.Nawetprawo
naturalne,prawidłamatematyki,fizykiibiologiibyłotupostrzegane
jakowzględne,gdyżBógmożejednymFiat!odmienićcałyświat,jaki
znamy,zmieniającprawanatury,biologii,matematykiczyfizyki.To,
żenieuczyniłtegowdostępnymnamhoryzoncieczasowym,
nieoznacza,żeniemożetostaćsięwkażdejchwili[7].
WpóźnymŚredniowieczudominowałtomizmibonawenturyzm.
Szkołyawerroistyczneistniałynamarginesieoficjalnegoświata
filozoficznego,częstopotępianeprzezwładzekościelne,które
(słusznie)widziaływnichkontestacjęporządkuintelektualnego
iewentualnezagrożeniedlaładuspołecznego[8].Jednakbezwzględu
napopularnośćposzczególnychszkół,samfaktistnieniatakiego
światopoglądowegopluralizmubyłniszczącydlamyśliikultury
mediewalnej,którejcechązasadnicząbyłajednośćnarracjiiwizja
społeczeństwamonoideowego.Istnieniepluralizmu
epistemologicznegosamowsobiebyłoniszczącedlapsychologicznego
poczuciajedności,pewnościisensuistnienia.
