Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cometodologiębadańnaukowych,którawolnajestodautorytetu
obyczajuitwierdzeńopartychnaautorytecieKościoła
ischolastycznychDoktorów.Cechujeichnietylelaicyzm,
corenesansowezainteresowanieświatem,myślenieindywidualne
wbrewtradycyjnymtwierdzeniomischematomprzyjmowanymzracji
autorytetu,któryjewygłaszaistarościsamychtwierdzeń.Niejest
tojednoznacznezlekceważeniemwiaryczyfrywolnymjej
traktowaniem.Toraczejnowatorskiepodejściedoreligii,aleszczerze
chrześcijańskie.Badaczechętniepisząwięco„humanizmie
chrześcijańskim”(P.ImbartdelaTour,B.Szlachta)[70]
iprzypominają,żenp.weFrancjitowłaśniehumaniścibronilikultu
maryjnegoiNiepokalanegoPoczęciaprzedbiskupami,którzy
niechętnienańpatrzyli[71].
Klasycznymprzykłademtakiegochrześcijańskiego,
anowatorskiego,intelektualistybyłśw.ThomasMore:otokatolik
ciekawyświatainiecofającysięprzedfantazjowaniemoświecie
bezchrześcijańskiegoBoga.WjegosłynnejUtopiimieszkańcy
nieznająObjawienia,areligięłączązfilozoficznympodejściem
dożycia.Wwymyślonymświeciedozwolonajestm.in.eutanazja,
rozwody,kapłaństwokobiet,wybórkapłanówprzezwiernych.Panuje
turadykalnatolerancjareligijna(choćniedlaniemoralnegoateizmu),
zakazanajestdziałalnośćprozelicka,wtymkrytykowaniereligii
pogańskichprzeznawróconychnachrześcijaństwo
Utopian[72].Napodstawieliteralnieodczytanegotekstumoglibyśmy
wnioskować,żeMorebyłreligijnymliberałemisceptykiem[73].
Utopiazawszebudziłakontrowersjeinterpretatorów.Socjaliści
widzieliwniej„drzewogenealogicznenowoczesnegosocjalizmu”(der
StammbaumdesmodernesSocialismus)[74].NaprzykładKarlKautsky
uważałMore’azaantyklerykała,libertynaipierwszegosocjalistę
utopijnego[75].ZkoleikatolicywidzieliwUtopiinapisanywczasie
nudnychnegocjacjipokojowych„żart”,wzorowanynaorganizacji
zakonu,doktóregoMorecałeżyciechciałwstąpić(A.Merlaud)[76]
lubteżwskazywali,żeopisanawyspamawprawdziecharakter
pogański,aledlatego,żeleżyzaAtlantykiem,uwybrzeżyAmeryki,
awięcchrześcijaństwonigdyniebyłotujeszczeznane.Niezostało
więcprzezUtopianodrzucone.Cowięcej,ichkultciąży
kumonoteizmowiiniejesttutajtolerowanyateizm.Utopianie
nieznająObjawienia,aledominującytumonoteizmwskazuje,
