Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kupotencjalnyopórisprzeciwelementówstalegroziłbyrozpadem
samowiedzykulturalnej,atozagrożeniedowodziłobyniedoskona-
łościkolektywu,jegowzględnejmałości.
Zresztąmitodniedawnajestspotęgowany,manietylkotradycyj-
nąpostaćnadświadomejmocyartykułującejgłębięzbiorowegodo-
świadczenialudzi,lecztakżenowoczesnąformęświadomiekreowa-
negoprojektu,którysłużypolepszeniubytumas.Cojestwspólnym
mianownikiemobuodmian?Niewątpliwiewymykaniesiępoetycz-
nejenergiimituspodwładzyjednostkiusiłującejzapanowaćnadgrą
uwolnionychsiłnatury.Tymsamymrozumienietradycyjnegóruje
nadnowoczesnym,botoostatniemiałojednakambicjepodporząd-
kowaniaowychsiłnietylkozbiorowości,lecztakżejednostkom.
Pierwotnyispołecznofilozoficznysensmitu
Sięgnijmywięcdopoczątków,skorotradycjamadominować,do
podstawetymologii,dopierwotnegosensumitu.Greckiesłowo
mythosoznaczamowę,słowo,legendę,równieżbaśń,fikcję,podanie,
wreszcie–opowieśćibajkę.Wywodzisięodstarogreckiegookre-
śleniamydoz,któregopochodzeniejestnieznane.Odpowiedniomy-
thologíato:legenda,mit,opowieść;opowiadaniehistoriiobogach;
takżeprzekazywaniepodańludowych.Jeżeliprzezlógosrozumiemy
przekaz,tomitologiabyłabyprzekazywaniemmitu1.
Pojęciemitupozostajewbezpośrednimzwiązkuznaczeniowym
zwizjamidziejówstworzenia,początkówświata,całościzdarzeń
tworzącychświat,któretozdarzeniatrzebajakośwyjaśnić.Wokół
mitukrążąpojęciapogłoski,cudu,mocyponadludzkiej,przedsta-
wieńoddziałującychnapsychikęzbiorową,takżeujęciafantazji,ma-
rzeńsennych,nierozumnychwyobrażeń.Zdrugiejstronytowłaśnie
mitjestbardzodobrymśrodkiemnadawaniasensuiporządkucha-
osowiwrażeń,faktówczyzdarzeń.
Zarównowjęzykachzachodnioeuropejskich,jakinawschodzie
naszegokontynentuodpowiednikgreckiegomythoswystępujewpo-
1Wpowyższymakapicieoraznapoczątkunastępnegoopieramsięnaencyklo-
pedycznymhaśleDMythos/Mythologie”LotharaKnatzaw:H.J.Sandkühler(red.),
EncyklopädiePhilosophie,t.I,Meiner,Hamburg1999,s.887–894.
10
