Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Literackiikulturowysensmitu
Równiepodstawowyjakfilozoficznyireligijnyjestliterackisens
mitu,oczymświadcząchociażbyprzytoczonewyżejznaczeniasło-
wamythos–przezmitnależyrozumiećm.in.fikcjęlubopowieść.
Jeżeliterazzastosowaćnasząformalnądefinicjęmitu,tomitrozu-
mianyliterackobędziezwerbalizowaną,symboliczną,znaczącąeks-
presjąelementarnychmocykonstytutywnychdladanejwspólnoty.
Dlajęzykowejmaterializacjimitujakointuicyjnejwiedzyomo-
cachtworzącychtożsamośćdanejzbiorowościniejestcha-
rakterystycznawyłączność,ponieważsammit–zgodniezteorią
literatury–należydotzw.formprostych,aoneDniesąkreacjami
indywidualnymi,niestanowiąwypowiedzizamkniętychiostatecz-
nych,sączymśwrodzajusurowca,którywłaściwąpostaćliteracką
zyskujedopieropoopracowaniu”8.Opróczmitudoformprostych
zaliczasięm.in.legendę,podanie,zagadkę,przypowieść,baśńiżart.
Dlatwórczościliterackiejmitologiajestskarbnicąmotywów,któ-
rewykorzystujesięnaróżnesposoby(podobniezresztąjakwinnych
dziedzinachsztuki),przyczymwyzyskiwaniemotywówmitologicz-
nychniedecydujejeszczeomitycznościsamegodzieła.Dziełostaje
sięwłaściwymnośnikiemmitudopierowtedy,kiedywykreowany
wnimświatmitologicznyprzedstawionojakoprzedmiotwiary,do-
magającsię,byweńwierzyć.
Dotychczasoweustaleniakażąwidziećwmiciejedenzpodsta-
wowychsposobówkreowaniaprzezzbiorowośćswejtożsamości
jakotożsamościkulturowej.Jeżelibowiemprzezkulturęrozumieć
takiekształtowaniematerialnychiduchowychwarunkówegzysten-
cjiikomunikacji,któreliczysięznieredukowalnymzapośrednicze-
niemdziałańjednostkowychprzezjakąśmocuniwersalną(nieko-
nieczniesakralną),tomit–jakozasadniczospontanicznaekspresja
fundamentalnegosensuczyteżpierwotnegomechanizmustawania
sięwspólnoty–okazujesięnaturalnympodłożemnieegoistycznej
interakcji,którejprzyczynowośćdawałabysięzobiektywizować,
np.wpostaciprawmoralnych.
8J.Sławiński(red.),Słownikterminówliterackich,ZakładNarodowyim.Ossoliń-
skich,Wrocław1988.
14
