Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy
li,trudnobyłoustrzecdzikichkaczek,abynabrzegzleciawszy,tajemniesię
nawodęniespuścieły,aleitychprzecienietylkoostrozawszekarano,ale
nawetiterazświeżo,żebyzrzeczekiróżnychuchodównaDnieprniezbie-
gali(cosięimdotądzabronićniemogło),postawićJegoKrólewskaMość
rozkazałfortecęKudakkosztemwielkim[...].Azstronytureckiejijedne-
goTatarzynanieskarano”
6
.
WtórowalikrólowikanclerzPiotrGembickiihetmanwielkikoronny
StanisławKoniecpolski.Pierwszyznichradził,jakodpowiadaćnaewentual-
neżądaniecałkowitejlikwidacjiKozaczyzny.„Tobyćniemoże”—twierdził
Gembicki—jesttobowiemwewnętrznasprawaRzeczypospolitej,apoza
tym„zawszegranicepaństwiKrólówichMościówPolskichażdoCzarne-
goMorzarozciągałysię.NiechwięciTurcyTatarówzBudziakównaKrym
zapędzą”—proponowałkanclerz
7
.Koniecpolskistarałsięnatomiastspro-
wadzićmożliwyspórdorozsądnejwymianyzdańi,ewentualnie,dowza-
jemnejdeklaracji,żezarównoKozacy,jakiTatarzywszczynalinapaścibez
wiedzywładcówi„niemanastowadzić”
8
.
Napoczątkumarca1640rokubędącemujużwJassachMiaskowskiemu
doniesiono,iż„wzapusty”ordaweszłaCzarnymSzlakiemwKijowskie,
nienapotykającżadnegooporuizabierającwielejasyru.Zkolei11kwietnia
wmiasteczkuAjtos„trwogaodKozakówzmorzabyła”.Wpołowieczerw-
ca,wdrodzepowrotnejpowynegocjowaniunowegotraktatu,posełzetknął
sięzKozakami,którzydokonalinapaścinaokoliceWarny
.Ataktensięnie
powiódł,dwóchnapastnikówzabito,ajedendostałsiędoniewoli
9
.Realia
kresowedawałyosobieznaćnakażdymkroku.
Miaskowskiemuudałosięjednakwykonaćswojezadanie,azawarty
przezeńpaktpowtarzałgłównepostanowieniatraktatuchocimskiegoz1623
roku
10
.SułtanIbrahimpostulował:
6
WielkalegacjaWojciechaMiaskowskiegodoTurcjiw1640r.,opr.A.Przyboś,War-
7
8
9
szawa–Kraków1985,s.170,171.
Tamże,s.173,175.
Tamże,s.177.
Tamże,s.47,48,53,74.
10Katalogdokumentówtureckich.DokumentydodziejówPolskiikrajówościennych
wlatach1455–1672,opr.Z.Abrahamowicz,podred.A.Zajączkowskiego,War-
szawa1959,s.312.
17
