Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NapłonącejUkrainie
AbynigdyzNajjaśniejszegoKrólaPolskiegostronyaniodpanów
starostówiKozakówjego[...]naszympogranicznymzamkom,mia-
stom,wsiomimiasteczkom,aniludziomipoddanymnaszymwnaj-
mniejszejrzeczyżadnasięszkodaniedziała.Abykozackieimięna
CzarnymMorzuniebyłosłyszane,ajeżelibytoswawoleństwowa-
żyłosięcozrobić,moskiewskimiKozakami,żetooniuczynili,wy-
mawiaćbysięnietrzeba.Kozacyzaporowscy[!]zmoskiewskimi
Kozakaminażadnymmiejscuabysięniełączyli.[...]Jeżelibyswa-
woleństwokozackiejakimkolwiekkształtemwwłościpaństwna-
szychwpadli,tedyKrólwszystkichzłoczyńcówwynalazłszy,powi-
niensurowoskarać
11
.
Wynegocjowanytraktatzostałwtymsamymrokupotwierdzonyprzez
WładysławaIV
,alistkrólewskiprzywiózłdoKonstantynopolaposełPran-
dotaDzierżek
12
.DoWarszawyruszyłzkoleiczauszOsman,wiozączesobą
międzyinnymizapewnieniewielkiegowezyraKaryMustafyKemankesza
—zgodniezintencjamistronypolskiej—żePortaniebędzietraktowała
pojawieniasiękilkułodzikozackichnaMorzuCzarnymzanaruszenieza-
wartegopaktu.WezyrprzypominałjednakokoniecznościtrzymaniaKoza-
kówwryzach.InstrukcjadlaOsmanazawierałatakżeinformacjęorzeko-
mymprzesiedleniusiędwunastutysięcy(!)rodzinkozackichzZaporoża
podAzowizalecała,byposełzwróciłsięzżądaniemściągnięciaichzpo-
wrotem.WezyrodwoływałsięwtejmateriirównieżdoAdamaKazanow-
skiego,podkomorzegokoronnegoikasztelanasandomierskiego,„mężamą-
dregoiprawego”
13
.
SprawaAzowawywołaławówczassporozamieszania.Taświetniebro-
nionatwierdza,otoczonakamiennymmuremzjedenastomabasztami,opa-
sanawałamiirowami,stanowiłaoparciedlaTatarówkrymskichinogajskich
podejmującychswełupieżczewyprawynaMoskwęiRzeczpospolitą.Zazwy-
czajprzechodziłyoneprzezposiadłościkozackie.Gdywięczaczęłysięwal-
kiowładzęwChanacieKrymskim,aTurcjawdałasięwwojnęzPersjąinie
mogłapoświęcićnależnejuwagiwydarzeniomzachodzącymnapółnocnych
11Wielkalegacja...,s.189.
12Katalogdokumentów...,s.314.
13
Tamże,s.318.
18
