Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Rozważaniawstępne
dającąsięzkilkuKulturnationen.ÓwcześniNiemcybylizaśprzykłademKul-
turnation,podzielonejnakilkaStaatsnationen.Napięciawybuchaływtedy,gdy
naróddefiniowanynawzórfrancuskiniepokrywałsięznarodemdefiniowa-
nymwedługniemieckichwzorców,tojest,gdyjakaśKulturnationniezawiera-
łasięwjednejStaatsnation.Najbardziejznanymprzykłademjestoczywiście
spóroAlzatczykówiAlzację,wktórymkażdazestronmiałaswojeracje.
Nawzórniemieckipojęcienaroduzostałozdefiniowanewwiększości
językówEuropyŚrodkowo-Wschodniej.Wjęzykurosyjskimmamywyrazy
narodinarodnost’,używanepodobniejakniemieckieVolk,natomiastodpo-
wiednikiemNationjestnacija.Podobniejestnp.wukraińskim,czeskim,sło-
wackimirumuńskim.Wyjątekzaś,którytedwapojęciasłaborozróżnia,
stanowiśpolszczyzna.WniejbowiemodpowiednikiemNationjestDnaród”,
którynajczęściejbywatakżeodpowiednikiemVolk,choćspotykasięrównież
określeniatypuDlud”względnieDgrupaetniczna”lubDnarodowość”.Analo-
gicznazresztąsytuacjazachodziwjęzykuangielskim,gdzienation12możeteż
odpowiadaćpojęciuVolk(apojęciatypuapeople,czyliDlud”,ethnicgroupalbo
nationalityniemającharakterupowszechnego,azwłaszczapotocznego).Nie-
pokrywaniesiępólsemantycznychsłowaDnaród”wjęzykupolskimiinnych
językachśrodkowoeuropejskichjestwielcecharakterystyczne.
Świadomidylematów,czymjestnaród,wspecjalnymnumerzeczasopi-
smaDNationsandNationalism”z2004r.poświęconymdorobkowiAntho-
ny’egoSmitha,jegozałożycielaorazgłównegoredaktora,azarazemjednego
znajbardziejznanychświatowychbadaczynacjonalizmów,Montserrat
GuibernauorazJohnHutchinson,dwojewybitnychspecjalistówwdziedzinie
badańnadzagadnieniaminarodowościowymi,postawiłowielepytańipro-
blemów,doktórychpowinnisięustosunkowaćbadaczezajmującysiętą
dziedziną:
1.Problemdefinicjiinomenklatury:jakodróżnićDnarody”odinnychwspól-
notetnicznych(etnosów)orazpaństwnarodowych?
2.ProblemDnarodówprzednowoczesnych”:czymożnamówićoDnarodach”
albooDnacjonalizmie”wepokachprzednowoczesnychioichobecności
wróżnychczęściachświata,takżepozaEuropą?Jakgłębokomożnasięgać
przytymwprzeszłość,doszukującsiępierwszychprzejawówistnienia
narodów?
3.Problempartycypacji:czypojęcienarodujestzarezerwowanetylkodlana-
rodówmasowych,tj.obejmującychwiększośćludnościdanegopaństwa
12Współczesnaangielskadefinicjanarodujestuderzającapodobnadopolskiegorozu-
mieniategopojęcia,wsłownikachnaródjestokreślanyjakoDwielkiezrzeszenieludzizjednoczo-
nychprzezwspólnepochodzenie,historię,kulturęalbojęzyk,zamieszkującychpaństwolubte-
rytorium”,zob.hasłoDNation”wTheNewOxfordDictionaryofEnglish,ed.J.Pearsall,Oxford
1998,s.1233.
