Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
82
AndrzejKorytko
Przedsejmem
Niewdającsięwszczegóły,gdyżwydarzeniatemająjużswojeodzwier-
ciedleniewhistoriografii,wiosną1646r.WładysławIVrozpocząłwerbowanie
wojska.MniejwięcejnaprzełomiekwietniaimajapoRzeczpospolitejrozeszła
sięwiadomośćoszykowanejwojnieidokładnymceluprowadzonychzaciągów.
Wywołałaonawielkiewzburzeniewśródszlachtyiczęścimagnaterii,któranie
byławtajemniczonawkrólewskieplany.Niektórzydostojnicy,zbulwersowani
takimobrotemspraw,rozpoczęlikampanięantywojenną,rozsyłająclistydokró-
laiszlachty.BiskupwileńskiAbrahamWojnapisałozaciągachpodjętychbez
zgodyiwiedzyRzeczypospolitej4,apowszechnieszanowanywojewodakra-
kowskiStanisławLubomirskiupraszałwładcę,aby:nzachowałwposzanowaniu,
jeśliniedobroojczyzny,jeślinieprawaiswobodynasze,tedyprzynajmniejwia-
rękrólewską,tęozdobęmonarchówipodporępaństw”5.
Kampaniaantywojennatrwałanieprzerwaniedoczasuzwołaniasejmików
na13września.Gorącaatmosferamiałaznacznywpływnauchwałyposzcze-
gólnychzgromadzeń,wktórychszlachtadomagałasięujawnieniatwórcówtych
niepopularnychprojektówpolitycznych.Posłowiesejmikulubelskiegomielisię
dowiedzieć,któryzkanclerzypieczętowałlistyprzypowiednieidlaczegopie-
czętarzenieodwiedlikrólaodplanówwojnyzTurcją6.Szlachtamałopolska,
inspirowanaprzezLubomirskiego,żądałaujawnieniaautorówprojektuwojny
zPortąiukaraniawinnych7.Równieżinnesejmikichciałyznaćpomysłodaw-
cówwojny8.
Napiętasytuacjawpłynęłapozytywnienafrekwencjęsenatorskąnasejmie.
Ponadczterdziestoosobowareprezentacjadostojnikówduchownychiświeckich
potwierdzaspostrzeżenie,żegdyrosłozagrożenieRzeczypospolitej,rosłateżfre-
kwencjasenatorska.Widaćtowyraźniepozmianiedecyzjiowyjeździenasejm
przezbiskupałuckiegoAndrzejaGembickiego,którypierwotnienieplanował
udziałuwjegoobradach.nSejmteraźniejszy-pisałjużwczasietrwaniazjazdu
dopodkanclerzegolitewskiegoKazimierzaLeonaSapiehy-przywielkichspra-
wachswoich,wiemdobrze,wielkiejpotrzebujefrekwencjiijacontramorem
[przeciwkoobyczajom]uczyniłem,żehucusqueabsum[ażdotądnieobecny],ale
4
H.Wisner,WładysławIVWaza,Wrocław-Warszawa-Kraków1995,s.106.
5
Cyt.za:W.Czapliński,op.cit.,s.372.
6
BibliotekaNaukowaPolskiejAkademiiUmiejętnościiPolskiejAkademiiNaukwKrakowie
(dalej:BNPAU),8323,k.519v,Instrukcjasejmikulubelskiego,13IX1646.
7
InstrukcjadanaposłomnasejmzsejmikuprzedsejmowegowojewództwakrakowskiegowPro-
szowicach,13IX1646,[w:]Aktasejmikowewojewództwakrakowskiego,t.2:1621-1648,wyd.
A.Przyboś,Kraków1953,s.310.
8
BNPAU,8327,s.475,Instrukcjasejmikułęczyckiego,13IX1646;BNPAU,8323,k.76v,In-
strukcjasejmikuwarszawskiego,13IX1646;BNPAU,8334,k.99-99v,Instrukcjageneralnego
sejmikumazowieckiego,5X1646;BNPAU,365,k.138,Instrukcjasejmikubracławskiego,
13IX1646;BNPAU,365,k.132v,Instrukcjasejmikumińskiego,13IX1646.
