Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
lipMelanchton.Takrótkaproza,zatytułowanaTeologpośmierci,zo-
stałaopublikowanawzbiorzePowszechnahistorianikczemności,od
któregozdaniemwielubadaczyrozpocząłsięrealizmmagicznywli-
teraturze.Borgesponowniezwodziczytelnikaudając,żeTeolog…to
urywekzpismszwedzkiegofilozofaimistykaEmanuelaSwedenborga.
ApokryfburzywizjęMelanchtonajakoczłowiekanauki,umiarkowa-
niaicnót,ukazującgojakopyszałka,któryporzucaortodoksjęchrze-
ścijańskąiprzechodzinastronędemonów.Cointeresujące,wielkire-
formatorzażyciamiałdoczynieniazmapami,kartografiąniedo
końcarealistyczną,oczymbędzietujeszczemowa.
ZaświatyMelanchtonatrudnozlokalizowaćizdefiniować:pusz-
czającwodzefantazjirówniedobrzemożemyprzyjąć,żeznajdująsię
wUqbarze,jaknaTlönie;mogąbyćtakżesymetrycznymodbiciem
wpodziemiachrzeczywistegodomuniemieckiegomyśliciela.Borges
uważa,żeniemalwszyscynowoprzybylidowiecznościnieuświada-
miająsobie,żejużnieżyjąidlategouważająprzestrzeń,jakazostaje
imprzydzielona,zaprzedłużeniedoczesności.PośmierciMelanch-
tonowiprzypadłwudzialedomdozłudzeniaprzypominającyjego
własny.Byćmożeniektórzyczytelnicyrozpoznająwtejwizjiwłasne
koszmarnesny,wktórychwydajeimsię,żesiębudząwewłasnympo-
koju,alepojakimśczasieogarniaichnieokreślonylękzmieszanyzpo-
czuciem,żecośniepasuje.Wtedyodkrywająpozornienieistotneszcze-
góły,któreodróżniająichmieszkanianajawieodtychzesnu:jakiś
przekrzywionyobrazeknaścianie,innyksięgozbiór,przestawione
krzesła,brakdrzwi.Dopierowtymmomenciezaczynająsiębać-
dobrze,jeśliwporęudasięimobudzić.
TakżeMelanchtonwTeologupośmiercisądzizpoczątku,że
mieszkawewłasnym,bezpiecznymdomostwie.Nieprzychodzimudo
głowy,żeumarłioswojonadotądprzestrzeńzaburzyłasię.Madalej
stół,biurkozszufladamiibibliotekę,zabierasięwięcdopisaniaozba-
wieniupoprzezwiaręipracujetakprzezkilkadni,nieczyniącżadnej
21
