Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odwołaniadoksięgizbawionychsąwyjątkowoczęsteiznaczącerównież
wNowymTestamencie,zwłaszczawApokalipsieśw.Jana:
Takszatybiałeprzywdziejezwycięzca,
izksięgiżyciaimieniajegoniewymażę.
IwyznamimięjegoprzedmoimOjcemiJegoaniołami.(Ap3,5)
Wszyscymieszkańcyziemibędąoddawaćpokłonwładcy,
każdy,któregoimięniejestzapisaneodzałożeniaświatawksiędzeżyciazabitego
Baranka.(Ap13,8)
Bestia,którąwidziałeś,byłainiemajej,
mawyjśćzCzeluści,izdążanazagładę.
Azdumiejąsięmieszkańcyziemi,
ci,którychimięniejestzapisanewksiędzeżycia
odzałożeniaświata–
spoglądającnaBestię,
iżbyłainiemajej,amaprzybyć.(Ap17,8)
Iujrzałemumarłych–
wielkichimałych–
stojącychprzedtronem,
aotwartoksięgi.
Iinnąksięgęotwarto,
którajestksięgążycia.
Iosądzonozmarłychztego,cowksięgachzapisano,
wedługichczynów.(Ap20,12)
WtymprzypadkuksięgajestrozumianajakosynonimBożejtajemnicy.Za-
wierająsięwniejlosyludzkościiświata,jestzatemnajwyższyminajdoskonal-
szymucieleśnieniemzarównoprawdyiwiedzy,jakinieprzeniknioności.Księga
jestmetaforąBożejpamięci,którejnicnieumyka,któramawglądwewszystkie
ludzkieuczynki,myśliiuczucia6.
WPiśmieŚwiętympojawiająsięjednakwzmiankitakżeoksięgachpogań-
skich,jaktomamiejscechoćbywDziejachApostolskich,wktórychniszczenie
___
____
___
___
___
6Księgajakometaforapamięcipojawiałasięrównieżwtradycjigreckiejirzymskiej(przy-
kładowometaforaautorstwaCycerona,porównującegozapamiętywaniedozapisywania,wspo-
minaniezaśdoodczytywania)orazpóźniejszej,średniowiecznejtradycjichrześcijańskiej.Wtradycji
monastycznejksięgabyłatraktowanainstrumentalnie,jako"podporapamięci”,auzupełniające
tekstilustracjesłużyłyjakoelementymnemotechniczne.Tradycjascholastycznaprzyniosłajuż
indeksalfabetyczny,czyniączksięgiswegorodzaju"pamięćzewnętrzną”,cosprzeciwiałosię
wcześniejszemuznaczeniu.Późniejszyrozwójdrukuprzyniósłupowszechnienieksiążek,które
tymsamymstraciłyswojąmetaforycznąmociznaczenie.WiekXVIIpowróciłdomotywuksięgi,
wykorzystującjąwikonografiivanitas(natentematszerzejw:D.Draaisma,Machinametafor.
Historiapamięci,tłum.R.Pucek,Alatheia,Warszawa2009,zwłaszczastrony41–75),por.także:
A.Kamieńska,Twarzeksięgi,PAX,Warszawa1982.
16
