Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iwsamymPiśmieŚwiętym(jakoprzykładbadaczpodajem.in.Pięcioksiąg,
któregoostatecznaredakcjanastąpiładopierowVwiekuprzedChrystusem,
aktórywcałościpostrzeganyjestjakodziełoMojżesza)8.Rozważającprzyczy-
nytakwielkiejpopularnościpseudonimii,badaczodwołujesiędoL.H.Broc-
kingtona,którywymieniaichpięć,asąto:
bezczasowakoncepcjamyśliżydowskiej,którapozwalałaprzenikaćepokipoprzez
wszystkiepokolenia;stosowaniepseudonimiiprzyproklamowaniukodeksówlegi-
slacyjnych[…];wysuwaniePrawaprzedwszystkieinneformyobjawienia;wygasa-
nieinstytucjiproroctwa;zainteresowanieŻydówsprawamispozaświatawidzial-
nego9.
Rubinkiewiczwskazujeponadto,żewybórimieniarzekomegoautoranigdy
niebyłdziełemprzypadku.Prawdziwyautorpoczytywałsięza"duchowego
spadkobiercę”osoby,którejimieniempodpisywałswójtekst.
TerozstrzygnięciauzupełniaStarowieyski,wskazującnainnyjeszcze
aspektpseudoepigrafii(pseudonimii),związanyjużnietylkozkulturążydow-
ską,aleiwczesnochrześcijańską:
wstarożytnościchrześcijańskiejiżydowskiej,atakżeklasycznej,nieistniałoprawo
donazwiska(czyimienia)ipodpisywanieutworuimieniemjakiejśsławnejosoby
byłopowszechnąpraktykąitylkozwiększałoautorytetdanegodzieła.Każdypod-
ręcznikstarożytnejliteraturygreckiejzawierawieleutworówpoprzedzonychsło-
wemPseudo-(Ps.Platon,Ps.Lukian,Ps.Arystoteles,Ps.JanChryzostomitd.).Jeśli
więcmamyutworyfigurującepodimieniemApostołajakoautora,tojegoautorstwo
świadczyoautorytecieApostołówwtymczasieorazdodawałoutworowiwiększe-
goznaczenia10.
Owopodwójnefałszerstwojestzatemkryteriumniejasnym,niewystarczają-
cymdodookreśleniarampojęciowychapokryficzności.
Podobniesłabymkryteriumjestczaspowstaniadanegotekstu.Jakwskazu-
jeStarowieyski,istniejedużeprawdopodobieństwo,żepewneapokryfymogły
powstaćjeszczewczasachtworzenianiektórychtekstówNowegoTestamentu.
Badaczjakoargumentprzywołujesłowaśw.Pawłaostrzegającegoobywateli
Tesalonikiwłaśnieprzedfałszerzami,którzybezprawnieodwołująsiędorze-
komegonatchnieniaprzezDuchaŚwiętego:
WsprawieprzyjściaPananaszegoJezusaChrystusainaszegozgromadzeniasię
wokółNiego,prosimywas,bracia,abyściesięniedalizbytłatwozachwiaćwwa-
___
____
___
___
___
8R.Rubinkiewicz,WprowadzeniedoapokryfówStaregoTestamentu,RedakcjaWydawnictw
KUL,Lublin1987,s.11–12.
9Tamże,s.14.
10M.Starowieyski,dz.cyt.,s.9.
18
