Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BartoszBrożek
czyłyjednakparyskimteologom,którzyzgodniekrytykowalidziełaSigera.W1270r.
spórtenbyłjużnatyleostry,żezareagowałahierarchiakościelna.BiskupParyża,
StefanTempier,dekretemz10grudniapotępił13filozoficznychiteologicznychtez,
międzyinnymiżewszechświatjestwiecznyiżeistniejetylkojednadusza
12
.
Trudnosiędziwić,żeSigerstałsiębardziejostrożny.Wjegodziełachpisa-
nychwlatachsiedemdziesiątychXIIIw.–choćciągleprzedstawiającychfilozofię
Arystotelesa–cokroknatrafiamynazapewnienia,żejedynąprawdąjestprawda
wiarychrześcijańskiej,jakchoćbywostatnimfragmencieDeaeternitatemundi,
gdziemożnaprzeczytać:
Wtymmiejscukończysiętraktatdotyczącypewnegoargumentuniektórych
osóbodnoszącegosiędostworzeniaistotludzkich.Znaturytegostworzenia
wnosząoni,żewszechświatmiałpoczątek,choćanito,anitezaprzeciwna
niemogąbyćudowodnione,ijedynienamocywiarynależyutrzymywać,
żeświatmiałpoczątek13.
Wydajesięjednak,żetakiedeklaracjenieuspokoiłyprzeciwnikówSigera,
tymbardziejżewswychwypowiedziachprywatnychnajpewniejwostrzejszej
formiestawiałproblemrelacjimiędzyfilozofiąArystotelesaaprawdamiwiary.
ŚwiętyTomaszzAkwinu–teżprzecieżwielkizwolennikfilozofiiStagiryty–rzucił
nawetSigerowinastępującewyzwanie:
Niechniemówipokątachaniwobecnościmłodych,którzyniewiedzą,jak
wyrobićsobiezdaniewtaktrudnychsprawach.Przeciwnie,niechodpowie
napiśmie,jeśliśmie14.
LatasiedemdziesiąteXIIIw.naUniwersytecieParyskimmusiałybyćniezwy-
kleburzliwe,anapięciemiędzyteologamiiawerroistamiciąglenarastało.Kulmi-
nacjątegoprocesubyłodrugiepotępienieparyskie,któreStefanTempierogłosił
7marca1277r.Tymrazemnaprędceprzygotowanydokumentuznawałaż219tez
filozoficznychiteologicznychzaniezgodneznaukąKościoła,anachaotycznejliście
znalazłysięnawetelementydoktrynyśw.Tomasza.WtymczasieSigeraniebyło
jużwParyżu.KilkamiesięcywcześniejInkwizytorGeneralnyFrancji,Simondu
Val,wezwałgoprzedsweoblicze,coskłoniłoSigera,atakżekilkuinnychmistrzów
WydziałuSztukWyzwolonych,doucieczkizFrancji.Sigertrafiłwkońcunadwór
papieskiwViterbo,gdziewcharakterzegościa–amożeraczejwięźnia–przebywał
ażdoswejśmierciw1284r.
15
12
Por
.B.Brożek,TheDoubleTruthControversy,s.21–24.
13
SigerzBrabantu,QuestionesintertiumdeAnima...,s.136.
14
TomaszzAkwinu,TractatusDeUnitateIntellectuscontraAverroistas,red.L.Keeler,Roma
1936,s.80.
15
Por
.B.Brożek,TheDoubleTruthControversy,s.26.
16
