Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Naturalizmwfilozofiiśredniowiecznej
Wewstępiedopotępieniaz1277r.biskupparyskipisał:
Takniektórzyfilozofowietwierdzą,żesąrzeczyprawdziwewedlefilozofii,
aleniewedlewiarykatolickiej,jakgdybyistniałydwiesprzeczneprawdy
ijakgdybyistniałaprawdawdziełachpogan,którajestsprzecznazprawdą
PismaŚwiętego16.
Niemawątpliwości,żemiałtunamyślinietylkoSigera,aleiinnychawer-
roistów:BoecjuszazDacji,GosvinazLaChapelleczyBernierazNivelles.Tempier
zarzucałim,iżutrzymują,żeistniejądwiesprzeczneprawdy–tazawartawpismach
ArystotelesaitagłoszonaprzezKościół.Choćmożnamiećwątpliwości,czySiger
iinniawerroiściłacińscyrzeczywiściebylizwolennikamikoncepcjipodwójnej
prawdy,pewnejest,żespórpomiędzynimiaparyskimiteologamidotyczyłauten-
tycznegoproblemu:zakresu,wjakimmożnaufaćUnaturalnemuświatłurozumu”
17
.
Podczasgdyawerroiścibyliwtymzakresieoptymistami,domagającsięautonomii
dlarozważańczystofilozoficznych(awięcopartychwyłącznienaprzesłankach
rozumowych),ichprzeciwnicypodchodzilidodoktrynfilozoficznychzdużąpo-
dejrzliwością.Dlaprzykładu,św.BonawenturawCollationesinHexameronpisał:
Podobnie,największeniebezpieczeństwotkwiwoddawaniusięfilozofii
(...).AlbowiemwodanaukfilozoficznychzmieszasięzwinemPismaŚwię-
tegopototylko,bywinozamieniłosięwwodę,cojestrzeczywiściezłym
znakiemijakżeróżnymodpoczątkówKościoła,gdynawróceniklerycy,jak
Dionizos,odrzuciliksięgifilozofów,byoddaćsięstudiomPismaŚwiętego.
Alewdzisiejszychczasachwinozmieniłosięwwodę,achlebwkamień
–przeciwieństwocudówChrystusa18.
Wsporzetympośredniestanowiskozajmowałśw.TomaszzAkwinu,który
głosiłpełnąharmonięmiędzyteologiąapoznaniemfilozoficznym.Zauważałna
przykład,że:
(...)światłowiary,którejestnamdanejakołaska,nieniszczynaturalnegoświatła
rozumu,którytakżedanyjestnamodBoga.Choćnaturalneświatłorozumunie
jestsamowsobiewystarczające,byodkryćterzeczy,któreodkryćmożnajedynie
przezwiarę,niejestmożliwe,abyterzeczy,któreBógnamdajeprzezwiarę,byłe
sprzeczneztymi,którewrażonesąwnasprzeznaturę.Winnymprzypadku,
jednelubdrugiemusiałybybyćfałszywe.I,skorojedneidrugiepochodząod
Boga,samBógbyłbyautoremfałszu,conależyodrzucićjakoniemożliwe19.
16
ChartulariumUniversitatisParisiensis,Paris1889,Vol.I,No.473–543–555.
17
Por
.B.Brożek,TheDoubleTruthControversy,s.38–41.
18
Św.Bonawentura,ConferencesontheHexameron(w:)PhilosophyintheMiddleAges,
red.A.Hyman,J.J.Walsh,London1987,s.419–420.
19
Św.TomaszzAkwinu,SuperBoetiumDeTrinitate,http://www.corpusthomisticum.org/cbt.
html,1,q.2,a.3,co.1.
17
