Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy
Ewolucjonizmineoewolucjonizm
(AnnaWiłkomirska)
Pytanieoto,jakzmieniałsięświatijakiebyłyźródłaicharakterzmian,nur-
towałoprzedstawicieliróżnychdziedzinnauki.Proceszmianwyjaśniałyzarówno
naukiprzyrodnicze,jakispołeczne.Naswójsposóbnatopytanieodpowiada-
łynaukiożyciuinaukitechniczne.Wyjaśnieniate,choćprzeważniepochodziły
zróżnychźródełiuzyskiwanebyłynadrodzeodmiennychepistemologiiipowią-
zanychznimimetod,spotykałysięzesobą,pozostającwwalcelubwsynergicznej
koalicji.Poniżejproponujemyprzeglądpodstawowychpodejśćdozjawiskazmia-
ny.Niemaoncharakterupodręcznikowego,niejestwyczerpujący.Jegocelemjest
zaprezentowaniestanowisk,przedewszystkimsocjologicznych,któremogąsta-
waćsięparadygmatycznąpodstawąbadańirefleksjipedagogicznychwdynamicz-
nejwspółczesnejrzeczywistości,którejzmianajestimmanentnąikluczowącechą.
1010Ewolucjonizm
Jesttojedenznajstarszychnurtówwnaukachspołecznych(orazprzyrod-
niczych),grupującyteoriezakładająceetapowyrozwój,przebiegającypodobnie
wewszystkichspołeczeństwach,odpierwszychprymitywnychgrupdozorgani-
zowanychstrukturpoczątkuXXwieku,prowadzącydoewolucjispołeczeństwa.
Wieluznanychzhistoriinaukiuczonychtoprzedstawicieletejszkoły.Należądo
nichklasycyitwórcysocjologii:AugusteComte,HerbertSpenceriEmileDur-
kheim,atakżewtrochęodmiennymwariancie-EdwardTyloriFerdynandTön-
nies.NapoczątkuwiekuXIXtakżefilozofowie,m.in.Hegel,Saint-Simon,każdy
wodmiennyfilozoficzniesposób,poszukiwaliidei,którabyłabyprzeciwwagądla
wojenianeksji,anowacywilizacjaprzemysłowawydawałasiędawaćtęszansę.
Prądtennigdyniebyłjednolity,występowałwwieluodmianachimeandrują-
cychwariantach,ważniejszeznichzostanątusyntetycznieomówione.Większość
ewolucjonistówuznawałatzw.metodępozytywną,zpodstawowymzałożeniem,że
naturaświatajestjednolita,aludzieiichśrodowiskosączęściąprzyrodyipowinni
