Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
storycy,filologowieklasyczniczybibliści,dlaktórychniejednokrotnie
dostępdostarożytnegoźródłamożliwyjesttylkozapośrednictwem
kopiisporządzonejzkopii,sporządzonejnapodstawiekolejnejkopiiitd.
Ingerencjedokonywaneprzezwymienionychwcześniejpośredników
mogąbyćcałkiemprzypadkowe(np.przybłędnymodczytaniuręko-
pisu)lubprzemyślane(zmianyredakcyjne,cenzuraprewencyjna).Ich
cechąwspólnąjestjednakto,żejeśliwprowadzanebezautoryzacji
zestronytwórcy,toprowadządozafałszowaniaprzekazudanegodzieła
wchodzącegodoobiegukulturowego.
Osobyzajmującesięedytorstwemnaukowym,przygotowującewydania
naukoweiwydaniakrytyczne4,teżnależądopośrednikówznajdujących
siępomiędzyosobą,którawytworzyładanymateriał(dziełoliterackie,
dokumentitp.),awspółczesnymodbiorcą.Zupełnieinaczejprzedsta-
wiająsięjednakichzadania.Celprzygotowywaniawydańnaukowych
ikrytycznychmożnanajprościejokreślićjakoudostępnieniedanego
materiałuwpostaciwiarygodnej,pozbawionejskażeń.Kluczowączęścią
pracynadtegotypuwydaniembędziezatemingerencjawdostępne
przekazy,abyusunąćśladyobcejdziałalnościiprzygotowaćwydawa-
nymateriałwpostaciwłaściwej.Edycjanaukowalubkrytycznamoże
stanowićpodstawędladalszychbadańi,corównieistotne,zostaćwy-
korzystanajakopodstawadlawydaniapopularnegoczyszkolnego.
Zproblematykąochronywydańściślewiążesięnapięciepomiędzy
monopolemwynikającymzprawwłasnościintelektualnej5adomeną
publiczną6.Choćprzedmiotemwydanianaukowegolubkrytycznego
możebyćtekststosunkowonowy(natyle,abyniewygasłyjeszczemająt-
4Wdalszymwywodziepojęciawydaniaiedycjibędątraktowanejaksynonimy.
5Pojęcianprawawłasnościintelektualnej”
,nprawawyłączne”inprawanadobrach
niematerialnych”funkcjonująwpiśmiennictwiewróżnychkontekstach.Częstotrak-
towanejakosynonimyitakąkonwencjęprzyjmujęnapotrzebyniniejszejksiążki(choć
każdeztychpojęćrozwijałosięwróżnychkontekstachnormatywnychikulturowych).
6
Wliteraturzeprzyjmujesięróżneznaczeniapojęciandomenapubliczna”(por.
T.Targosz,Domenapublicznawprawieautorskim[w:]Prawowłasnościintelektualnej
wczoraj,dziś,jutro,red.J.Barta,A.Matlak,Kraków2007,s.536-537).Wdalszych
rozważaniachbędęobejmowałtympojęciemzarównoutwory,codoktórychochrona
istniała,leczwygasła,jakiwytwory,którenigdyniebyłyniąobjęte.Będątozatem
kryteriapodobnedotych,któreprzyjętowart.993pr.aut.