Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Wstęp
koweprawaautorskie),pracaedytorskanabieraszczególnegoznaczenia
wprzypadkudziełdawnych.Edytorzynaukowipełniąrolęswoistych
strażnikówdostępudodawnychdóbrkultury.Ichdziałalnośćjesttrudna
doprzecenienia.Wniektórychprzypadkachdopowszechnejświado-
mościwchodzitylkoefektichpracy,ponieważmateriałyźródłowe
trudnodostępne:przechowywanewarchiwachjakościślechronione
zabytki,albopoprostuzbythermetycznezewzględunaróżnicewpi-
sowniiinnychcechachjęzyka.Przykładowomałokto,chcączapoznać
sięztekstemBogurodzicy,sięgniedodawnychrękopisówprzechowy-
wanychwBiblioteceJagiellońskiej.ZkoleiznalezionewpołowieXXw.
tzw.rękopisyzQumran,zawierającefragmentyksiągStaregoTesta-
mentu,zabytkiemściślechronionymobecnieprzezpaństwoIzrael,
choćichzwrotudomagasiętakżeJordania.Dobórprzykładówniejest
przypadkowy:zobydwomawymienionymitutekstaminiemoglibyśmy
sięłatwozapoznaćsię,gdybyniewysiłekwłożonywprzygotowanie
ichwydańkrytycznych.Wprzypadkutychostatnichkwestiaprawdo
wydaniastałasięzresztąprzedmiotemsporusądowego,któryomawiam
wdalszejczęściksiążki.
To,czyiwjakimstopniuwydaniabędąchronioneprawamiwłasności
intelektualnej,mazatemkapitalneznaczeniezpunktuwidzeniadostępu
dodóbrkultury.Czasochronywynikającejzprawaautorskiegorósłna
przestrzeniostatnichdekad.ObecniewcałejUniiEuropejskiejochrona
musitrwaćdośmiercitwórcyiprzezkolejnych70lat,cowynikazdy-
rektywy2006/116/WE7.Znacząceskrócenietegookresunawetwsamej
UniiEuropejskiejjestskrajniemałoprawdopodobne.Wkonsekwencji
uznaniewydanianaukowegolubkrytycznegozaprzedmiotprawaautor-
skiegowsytuacji,gdywpraktycezapoznaniesięztymutworembędzie
relatywniełatwetylkozapośrednictwemtakiegowydania,spowoduje
dalekoidącekonsekwencje.Doprowadzibowiemdoznacznegoprze-
7Zastępującejdyrektywę93/98/WE,którajakopierwszawprowadziłaomawiane
tuwymaganie.