Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Tekst
37
1.ciągzapisanychsłówizdań,zwłaszczatworzącychpewnącałośćar-
tystycznąlublogicznąKiedyprzyniosładoredakcjiswójpierwszytekst,
byładośćstremowana...Pokazałminiewielkitomikzwydrukowanym
tekstemsztuki...Byłbymciekaw,jakbrzmitekstworyginale...Recenzent
niezauważyłbłędówwtekście.
2.tekstytowybranedziełaliterackie,filozoficzne,naukoweitp.lubich
fragmentyJęzykpolskimalicznezalety,aledotłumaczeniatekstówfilo-
zoficzno-religijnychsięnienadaje...Przywołamnapamięćparętekstów
Miłosza,pochodzącychzróżnychlat10.
Jednakznaczeniesłowantekst”wewspółczesnejhumanistyceznacząco
odbiegaodpotocznego.Otym,jakpojemnemożebyćtopojęcie,można
przekonaćsię,analizującdorobeksemiotyki.Wedługprzedstawiciela
szkołytartuskiejJurijaŁotmanateksttoutrwalonawdowolnysposób
sekwencjaznaków(niekonieczniejęzykanaturalnego)11,posiadająca
początekikoniec,mającawewnętrznąstrukturęiodgraniczonaod
innychstruktur.Możebyćtozatemzarównoutwórliteracki,jakifilm
bądźutwórplastyczny,anawetobrzęd,taniecczyrytualnezachowa-
nie.Idąctymtropem,Łotmanwprowadziłdosemiotykipojęcietekstu
kultury,czylitekstuposiadającego,opróczznaczeniajęzykowego,także
znaczeniewkulturowymsystemiesemiotycznym.Wtymkontekście
tekstemmożebyćnawetzachowanieczystylżycia12.Zkoleizpunktu
widzeniapojmowaniatekstuwteoriiliteratury,kluczoweznaczenie
miałprzełompoststrukturalistyczny.Wartotunawiązaćzwłaszczado
RolandaBarthesaiJuliiKristevej.Tenpierwszyw1968r.ogłosiłnśmierć
autora”
,pozbawiająctwórcęroligwarantaprawidłowegoodczytania
tekstuliterackiegoiotwierającdrogędotwórczejaktywnościczytelni-
kom.TakżeprzyjmowanaprzezBarthesakoncepcjatekstuskupiałasię
nakwestiiinterpretacji.Wjegoujęciuntekst[literacki-przyp.B.W.]
jestgalaktykąsignifiants,aniestrukturąsignifié;niemaonpoczątku;
10
Innysłownikjęzykapolskiego,t.2,P-Ż,red.M.Bańko,Warszawa2000,s.815.
11
Pojęcieznakunależyturozumiećszerzejniżpotocznie.Wsemiotycenajczęściej
stosowanajestdefinicjapochodzącazjęzykoznawstwastrukturalistycznego,sformułowana
przezFerdinandadeSaussure’a.Definiowałonznakjakopołączeniesignifé(element
znaczony,plantreści)isignifant(elementznaczący;planwyrażania).Por.J.Sławiński
[w:]Słownikterminówliterackich,red.J.Sławiński,Wrocław2000,s.389-390.
12
A.Burzyńska,M.P
.Markowski,TeorieliteraturyXXwieku,Kraków2007,s.252-254.