Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zgodnieztąteoriąpaństwoniejestwstanieposiadaćdośćinformacji,żeby
mócprawidłowoodczytywaćsygnałyrynkowe(ceny),atakżedlatego,że
wszelkieinterwencjepaństwowesąnarażonenanieuniknionewypaczenia
istronniczośćpodwpływempotężnychgrupinteresu27.
Ideologianeoliberalna,rozwiniętaprzezFriedrichaHayekaiMiltona
Friedmana,zakładaniekończącąsię„walkęmiędzykolektywizmemain-
dywidualizmem”,wktórejkażdeposzerzeniezakresuwładzyrządu,czyto
wramachreżimustalinowskiego,czywpaństwiedemokratyczniezorgani-
zowanym,macharakter„kolektywistyczny”,awięcjestapriorizamachem
nawolności28.
Neoliberalizmwykluczamyślenieidziałaniawkategoriach„my”,wie-
rząc,żepotęgaskumulowanychindywidualnychwyborów(niewidzialna
ręka)jakośtamochroniwspólnedobro.Retorykakonsumentówopierasię
nasłowie„ja”,tymczasemspołeczeństwomajedenjęzyk-„my”.Jakpodaje
E.Potulicka,neoliberałowiezbudowaliswojąteorięnaindywidualizmie
metodologicznym,czylinawypaczonejjednostceprzebranejwpojęciehomo
oeconomicus.NaprzykładHayekwswojejteoriiewolucjitwierdzi,żejego
wizjaczłowiekajestpodobnadochrześcijańskiejwizjiczłowiekaułomnego
igrzesznego.Człowiekjestznaturyleniwyiopieszały,nieprzezorny
imarnotrawny,itylkookolicznościmogągoskłonićdozachowańmoty-
wowanychwzględamiekonomicznymiinauczyćstaranniedopasować
środkidocelu29.
Złudzeniemneoliberałówjestto,żetylkopoprzezwolnyrynek(„niewi-
dzialnarękarynku”)możnastymulowaćwzrostgospodarczyilikwidować
problemyspołeczne,niemówiącjużotworzeniuwartościwobszarzekul-
tury.WtymkontekścienależyprzytoczyćsłowaFeliksaRohatyna:
„[…]rynekrządzisiębrutalną,darwinistycznąlogiką.Jestnerwowyiza-
chłanny.Żądastabilnościijasnychreguł,aleto,codajewzamian,niezawsze
możnauznaćzaformędemokracji,jakiejbyśmynajbardziejsobieżyczyli”30.
JaktwierdziZ.Maciaszek,rynekmaswojegraniceiprzynosiniezamierzo-
nekonsekwencje.Totylkomechanizm,aniefilozofia.Tooczywiste,żejego
bodźceniewszędziemogądziałaćefektywnie31.
Myślneoliberalnaodswoichpoczątkówfetyszyzujerynek,doprowa-
dzającgodonajdalejposuniętejskrajności.Wmyślineoliberalnejkapita-
lizmjestnaturalnymskutkiemrozszerzeniazakresuofertytowarowejoraz
___
___
___
___
___
_
27D.Harvey,Neoliberalizm…,op.cit.,s.8.
28B.R.Barber,DżihadkontraMcŚwiat,Muza,Warszawa2000,s.302.
29E.Potulicka,Hayekoedukacji,(w:)E.Potulicka,J.Rutkowiak,op.cit.,s.79.
30B.R.Barber,op.cit.,s.312.
31
Z.Maciaszek,Globalizacjaaneoliberalizm,<www.wszpou.edu.pl/biuletyn/?p=&
strona=biul_maciasz19&nr=19>,datadostępu9.04.2009.
20
