Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Wstęp
JeszczejednahistoriadawnegoIzraela?Czyżnienapisanoichjużtakwiele?
IjakisensmamiećhistoriapisananieprzezegzegetęStaregoTestamentu,lecz
historykastarożytnegoWschodu?Prawdąjest,żeopracowańpoświęconychsta-
rożytnemuIzraelowijestjużbardzowiele,byćmożenawetzbytwiele,wszyst-
kiejednaksądosiebiepodobne,wnieuniknionybowiemsposóbupodabniają
siędohistoriizawartejwBiblii.Uzależnionesąodjejnarracji,czyniązniej
własnątreść–nawetgdyichautorzykrytyczniestwierdzająjejniewiarygodność
historyczną.
HistoriastarożytnegoIzraelazawszepojmowanabyłajakorodzajpara-
frazyopowieścibiblijnej.Początkowoteologicznyciężarobjawionegosłowanie
dopuszczałracjonalnejkrytyki,któraztrudemzyskałasobiemiejscedopiero
wnurcielaickim.OdkryciaarcheologicznewPalestynierównieżniebyłytak
spektakularne,by–jakwwypadkuEgiptu,MezopotamiiczyhetyckiejAnato-
lii–pozwolićnarekonstrukcjędawnychdziejównapodstawieźródłazepoki.
PonadtopodkoniecXIXw.zaczętowykorzystywaćarcheologiędoposzukiwa-
niadowodówwiarygodnościnarracjibiblijnej,podważonejpodówczasprzez
krytykęliterackąniemieckichfilologów.
Wciąguostatnichdwóchwiekówkrytykabiblijnaobaliłakolejnohisto-
rycznośćstworzeniaipotopu,następniepatriarchów,potem(wporządkuchro-
nologicznym)wyjściaipodbojuPalestyny,MojżeszaiJozuego,epokisędziów
izwiązkudwunastuplemion,zatrzymującsięjednaknazjednoczonymkrólestwie
DawidaiSalomona,uznawanymzahistoryczne.Przyjęcietezy,żepodstawowe
założeniakształtującetradycjęopodbojuiPrawobyływrzeczywistościkoncep-
cjamipowygnaniowymi,stworzonymidlagrupocalałychzniewolibabilońskiej
wceluuzasadnieniaideijednościnarodowejireligijnejorazprawadoziemi,
wymagałowprawdziepewnegoprzewartościowaniahistoriiIzraela,nieobalało
jednakprzekonania,żejednolite(isilne)państwoDawidaiSalomonaoraz
PierwszaŚwiątyniarzeczywiścieistniały,acozatymidzie,żeuchodźcypragnęli
odtworzyćetniczną,politycznąireligijnącałość,jakaistniaławprzeszłości.
Niedawnakrytykakoncepcjizjednoczonegokrólestwazakwestionowała
całośćrelacjibiblijnej,ponieważsprowadziłaDhistoryczny”Izraeldopozycji
jednegozwielukrólestwpalestyńskich,zmiecionychnastępnieprzezpodboje
asyryjskie,zaprzeczającteżzwiązkomIzraelaiJudywepoceprzedwygnaniowej
