Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
–inegująctymsamymistnieniezjednoczonegopaństwa.Takukierunkowana
rewizjahistoriiIzraelawydajesiębyćzbytdalekoidąca.
Podejściekrytycznezaowocowałonajróżniejszymiprolegomenami(byużyć
terminuużytegoprzezJuliusaWellhausena)lubteoretycznymimanifestami
–takżebardzośmiałymi(niebrakichteżwostatnimczasie)–nigdyjednak
niestworzyłonarracjihistorycznejpostępującejzanowoczesnąrekonstrukcją
zamiastzanarracjąbiblijną.Jeżelijednaknabaziekrytykiliterackiejdopusz-
czalnajesttakodważnarewizja,dlaczegoniemożnabypodjąćpróbyzrekon-
struowaniacałościobrazu,wykorzystująctekstydoprzyjrzeniasięczasom,
wktórychpowstały,anieepokom,októrychopowiadają.Ostatniopostmoder-
nistycznakrytykapróbujezresztąnegowaćsamąmożliwośćnapisaniahistorii
Izraela,pogłębiającprzepaśćmiędzynarracjąhistorycznątradycyjnegotypu
akrytykąliteracką,którazatraciłajakikolwiekkontaktzhistorycznymimeto-
damiwykorzystaniaźródeł.
PrezentowanapracapodejmujepróbęponownegospisaniahistoriiIzraela
(przynajmniejnapoziomiesumarycznegoszkicu),zuwzględnieniemrezultatów
krytykitekstualnejiliterackiejorazwynikówbadańarcheologicznychiepi-
graficznych.Historii,któraaninieboisięodbiegaćodprzewodniegowątku
biblijnego,aniteż–przeciwnie–pozostawaćwobszarzeczystohistorycznym.
Próbata,takprzecieżoczywista,jestwistociecałkowicienowatorska,nazna-
czonaprzytymogromnymitrudnościamiibardzopoważnymiimplikacjami.
HistoriaIzraelaokazujesięzatempodzielonanadwieodrębnefazy.Pierw-
sząjesthistoriaDzwyczajna”iraczejbanalna:dziejekilkukrólestwpołożonych
naobszarzePalestyny,nieróżniącychsięodtyluinnych,podlegającychtakiemu
samemuprocesowirozwojuitaksamounicestwionychprzezimperia–najpierw
asyryjskie,późniejbabilońskie–zwłaściwymdlatychpodbojówzniszczeniem,
exodusemludnościijejakulturacją.Tapierwszafazaniebyłaszczególniein-
teresująca,nieokazałasięteżbrzemiennawskutki.Zagadnienieparalelnych
historiiinnych,analogicznychkrólestw(odKarkemiszdoDamaszkuiodTyru
doGazy)możebyćpełnetreścijedyniedlaspecjalisty.Niedysponujemyprzy
tymbibliamizKarkemisz,Damaszku,TyruczyGazy–ichtradycjezanikły
wstarciuzpotęgąmocarstw.
Wjednymwypadkunastąpiłojednakwydarzenieszczególne,przygotowane
przezjednegozkrólówJudy–Jozjasza:utworzenie–wciągudziesięcioleci
międzyupadkiemAsyriiasukcesamiBabilonii–zjednoczonegokrólestwa
judzko-izraelskiegoipróbaoparciagonabaziereligijnej(monoteizm,prawo
mojżeszowe)ihistoriograficznej.NastępnieszybkipowrótdoPalestynywy-
gnańcówjudejskich,niezasymilowanychjeszczezobcymświatemimperium,
apotemichstaraniaostworzeniemiasta-świątyniwedługmodelubabilońskiego
(Jerozolimy)izebraniawnimcałegonarodu(Izraela,tymrazemjużwszerokim
