Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Palestynawpóźnejepocebrązu(XIV–XIIIw.)
słówmogłooznaczaćiżywność:DOddwóchlatbrakujemizboża,niema
dlanaswięcejzbóżdojedzenia.Comampowiedziećmoimwieśniakom?...
Wysłuchajkrólu,mójpanie,słówswegowiernegosługiiwyślijziarnona
statkachispraw,żeżyćbędątwójsługaitwojemiasto”(LA154,zByblos).
Faraonbyłzatembogiemodległym,któregokrólowiepalestyńscyodbierali
jakobiernegoimilczącego,awięctrudnegodozrozumieniainiekoniecznie
godnegozaufania.Królowiepalestyńscyprzyzwyczajenibylidosystemuzwiąz-
kówpolitycznychopierającychsięnawzajemności,któryniemiałodpowied-
nikawideologiiegipskiej.Przywyklidowiernościswojemupanu,aleido
otrzymywaniawzamianprotekcji(czylidoposiadaniatronuzabezpieczonego
przedzewnętrznymiatakamilubwewnętrznymirozruchami).Przyzwyczajeni
bylidopłaceniatrybutu,aletakżedootrzymywaniapomocy,gdybyłaimpo-
trzebna;doodpowiadanianainformacjepłynąceodpana–oczekiwalijednak,
żerównieżonimodpowie.Nictakiegosięjednakniezdarzało:faraonmani-
festowałnawetzmęczenieizniecierpliwienieichuporczywymposzukiwaniem
kontaktu–inieodpowiadał.Przedewszystkimzaśokazywałbrakzaintereso-
waniaichosobistymlosem.
ToDmilczenie”lubDzamknięcie-obojętność”wyrażonejestwlistachzel-
-Amarnaczasownikiemqâlu,któryodpowiadahebrajskiemuddmdm.Spotykasię
gowróżnychfragmentach,wszystkieukazująjednakniepewnośćiprzykreza-
skoczeniebiernym,kunktatorskimzachowaniemfaraona,jegobrakiemreakcji
–cogroziłokompromitacjącałegosystemu:
Spójrz:TurbasuzostałzabityubramySile,akrólpozostałmilczący/nieruchomy.
Spójrz:Zimrida(król)Lakiszzaatakowanyprzezswesługi,którzystalisiębabiru!Yaptikh-
-AddęzabiliwbramieSile,akrólpozostałmilczący/nieruchomy!(LA41,zJerozolimy).
Niechwiekról,mójpan,żenienaruszonejestByblos,wierniesłużącekrólowi,ale
bardzosilnajestwrogośćnieprzyjaciół(babiru)wobecmnie.Niepozostawajmilczący/
nieruchomykrólu,mójpanie,wobecSumury,abynieprzeszławcałościnastronęnie-
przyjaciół(babiru)!(LA132,zByblos).
Naziemiachkrólaniejestjużjakdawniej:każdegorokuwojskaegipskiewychodziły
nainspekcjęziem,podczasgdyterazziemiakrólai(nawet)Sumura,waszgarnizon,prze-
szławręcewroga(Dstałasiębabiru”),ajednaktypozostajeszmilczący/nieruchomy!Wyślij
wojskaegipskiewwielkiejilości,którewypędząprzeciwnikakrólazjegoziem,iwówczas
wszystkieziemieprzejdądokróla.Jesteświelkimkrólem,niepozostawajmilczący/nieru-
chomywtejsytuacji!(LA151,zByblos).
Wrzeczywistościfaraonowizależałojedynienautrzymaniukontrolinad
całymsystemem,gdyżwiedział,żeewentualnyuzurpatorlokalnegotronu
będziemutaksamowiernyjakkrólobalony,któregowzwiązkuztymniewarto
byłybronić.Jakiekolwiekinterwencjepodejmowanebyłytylkowwypadku,gdy
zagrożonabyłastałośćwładzyegipskiej.
