Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
brakujejednakperspektywywewnętrznej.Habentsuafata
libelli[1].Tysiącpięćsetkilometrówstądpowstałapowieść
dziennikowa,którałączyautentyzmzapiskówzbrunatnejepoki
ioszczędnąfinezjęichopracowania.NiebieskawalizkaMarianne
WheelaghanprezentujedoświadczenianastolatkizBreslaulat30.i40.
XXwieku.Książkaszkockiejautorki,opartanaprzypadkowo
odnalezionymmłodzieńczymdziennikujejmatki,interesującodopełnia
obraztychczasównakreślonyprzezdorosłych.
To,cowNiebieskiejwalizcenajbardziejprzerażające,
równocześniejestnajciekawsze.TerrornarastającywstolicyŚląska
icodzienneżyciebohaterkitworząjejprzeciętnąbiografię.Jej
dziecięceprzyjaźnieirozterkiprzenikająsięzuprzedzeniamiwobec
ŻydówiSłowian.Uczuciaiwięzirodzinnepodminowane
sąkonfliktemfaszystówwkomunistami,rozgrywającymsiętakże
wjejdomu.Mieszczańskistatusjejrodzinyzderzasięzprzyziemnymi
warunkamiegzystencji,naktóreskazujebreslauerówwojnaoraz
nieodłącznezniąubóstwoistrach.Mitniewinnościdzieckanie
wytrzymujebliskiegospotkaniazobrazamiskrwawionegobrukulub
popiołuzkrematorium,wktórymdoroślirealizują„higienęras”.Nic
nowego,ajednakwoczachisłowachmłodejToni„banalnośćzła”nie
manicwspólnegozretorycznąfigurąintelektualnegowywoduani
moralizatorstwempostfactum,ponieważjestdotkliwieobecna
inamacalna.
Gdydowiedziałemsięoistnieniutejksiążki,pomyślałem
znostalgią,żewspółcześnimieszkańcyWrocławiadostająocaloną
„walizkę”zpamięciąprawdziwejbreslauerki.Niebieskawalizkajest
opowieściąoosobach,zwyczajachinazwach,którekształtowałyżycie
miastawostatnichdekadachprzed1945rokiem.Tenbagaż
zprzeszłościąjestjednakznaczniecięższyniżprzewidujeliteracka
konwencjaretro.MarianneWheelaghanniemoralizuje,aleteżnikogo
nieoszczędza.Niepozwalasięłudzić.KoniecniemieckiegoBreslau
