Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Wstęp(nykurs)
Czytobyłakula,synku,czytosercepękło?”)jestoptymistyczny:fl[ł]
wykonanyprzez»polskiegochłopca«gestjawisięprzeciwtemu
procesowi,stajesięodwrotnościąwynikówprzewidywalnych.Wszak
zamiaststrzału–chłopiecwyszedłzbronią!–rękaczynigestprzeżeg-
naniaziemi.Wszakgesttenoznaczarównież,zamykawsobie–gest
inny,wcześniejszy:gestodrzuceniabroni”74.
EdukacjaKolumbówwwydaniuGajcegoiBaczyńskiegotonajpierw
oduczaniedawnychprawdidostosowywaniefluczniów”donowych,
wojennych,bezlitosnychreguł,alewkolejnymetapie–heroicznym,
wynikającymnietylkozwewnętrznegooporuprzedrezygnacjązczło-
wieczeństwa,alerównieżzobawyprzedocenąwystawionąprzez
kolejnegeneracje(Dopotomnego,Pokolenie)75–wysiłekocalenialudzkich
wartościnawetwobliczuśmierci(Ukochanej,Elegiao…[chłopcupolskim]).
Przywołaneutworyokresudwudziestoleciamiędzywojennego
iwojny,zwłaszczate,któreodsyłajądoprzenośnychsensówflszkoły
życia”
,stanowiąważnetłodlapowojennychwierszy.Tekstyzlat
1918–1944będąwięcczasempowracaćwksiążcejakokontekstzarówno
dlapóźniejszychutworówautorówdebiutującychprzeddrugąwojną
światową,jakidlawierszyprzedstawicielimłodszychgeneracji,nawią-
zujących(mniejlubbardziejwprost,polemicznielubafirmatywnie)do
rozwiązańwypracowanychprzed1945rokiem.
Częśćdrugaksiążki,Tematy,ukażewariantymetaforyuporząd-
kowanewedługwykorzystywanychelementówżyciaszkolnego(przy-
bory,typyszkółietapyedukacji76,nauczycieleiuczniowie,planza-
74Ibidem,s.227–228.
75Ocenępotomnego–ambiwalentnąwprawdzie,alezinnychpowodówniż
projektowanewtychwojennychwierszach–proponujepolatachTomaszJastrun
wutworzePokolenia.Wtekścienaznaczonymżalem,żenatleKolumbównieza-
uważasięcierpieniageneracjitaktragicznych,flŻenawetniesłychać/Jakoddy-
chajązatrutympowietrzem”
,autornastępującocharakteryzujepokoleniewojenne:
flNajbardziejwzruszająci/Którzypadliwogniuidymie/Unoszącpatetycznie
dłoń/Wypełnionądojrzałymgranatem/Naichwierszachzawszewiele/Świeżych
kwiatówipłonącychświeczek/Płacząnadnimidziewczęta/Achłopcyucząsię
zaciskaćpięści”(T.Jastrun:Promieniebłędnegokoła.Kraków1980,s.18).
76Zuwzględnieniemprzedszkolaistudiów,ponieważkolejneszczebleeduka-
cjipotraktowanezostałyjakospójnysystem,zbiórinstytucji,którychcechy(wyso-
kozorganizowanastrukturaiwyraźniezarysowanegranice)nadająimpotencjał
domenyźródłowejkognitywnejmetafory,azarównoprzedszkole,jakiuniwersytet
(czyliszkoławyższa)odsyłająwyraźniedoszkołyjakopojęcianadrzędnego.
