Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
ETAPY.Wychowaniedożyciawreżimie...
Szymborskiej***[Światumieliśmykiedyśnawyrywkił]:flNaszłupwo-
jennytowiedzaoświecie”2(WWWS,7).WojciechLigęzazauważa:
flZwojnywynosisięszczególnąwiedzęotym,żeświatsięskompli-
kował,a»stareprawdy«,mityiwartościstraciłymocwyjaśniającą.
Szkołahistoriidostarczyłasmutnychdoświadczeń”3.TadeuszNyczek,
analizująctenutwóriinnenajwcześniejszewierszeSzymborskiej,za-
uważa:
Tragediawojnyzjejczarnymcieniemśmiercipołożyłasięnawielu
tekstachlirycznychiprozaicznychtegookresu,każącczęściejspoglądać
wstronędymiącychpogorzeliskniżwnieznanąprzyszłość.Rówieśnicy
Szymborskiej,choćbyTadeuszBorowskiczyTadeuszRóżewicz,wciąż
mielipoczuciestąpaniapogrobach.Grozaniedawnejprzeszłościprzesła-
niałamożliwesatysfakcjezsamegoaktuprzeżycia4.
TakżewpoezjiRóżewiczaiBorowskiego,wspomnianychwyżej,
traumyznajdująwyrazwszkolnejtematyceiterminologii.Powojenne
zagubieniewybrzmiewawOcalonym:flSzukamnauczycielaimistrza”5
(PTR,1,21),przyczyminterpretatorzywtymwezwaniudoszukiwali
sięmiędzyinnymiChrystusaipoezji,aleteżpowątpiewaniaflwmożli-
wośćreedukacji”6.Borowskiprzedstawiazkoleipunktwidzeniatwórcy,
któryniemawżyciorysiebohaterskiegoepizoduzokresuwojny.Poeta
jużwcześniejspotkałsięzodrzuceniem,ponieważprzewidziałponury
finał,gdywiększośćKolumbówniebyłajeszczegotowadopuścićgodo
świadomości7.NatomiastpowojnieBorowskiukazujeswojezmagania
2CytowanewtymrozdzialeutworyWisławySzymborskiej,jeśliniezazna-
czonoinaczej,pochodzązwydaniaWierszewybrane.Kraków2000,oznaczonego
dalejskrótemWWWS.Poprzecinkupodanyjestnumerstrony.
3W.Ligęza:OpoezjiWisławySzymborskiej.Światwstaniekorekty.Kraków2002,
s.21.
4T.Nyczek:Porazpierwszy.W:Idem:22xSzymborska.Poznań1997,s.12–13.
5CytowanewtymrozdzialeutworyTadeuszaRóżewiczapochodzązcztero-
tomowegowydaniaPoezja.Wrocław2005–2006,oznaczonegodalejskrótemPTR.Po
przecinkupodanyjestnumertomuistrony.
6Zob.W.Bojda:KompleksIzaaka(TadeuszRóżewicz:HOcalony”).W:Kanonada.
Interpretacjewierszypolskich(1939‑1989).Red.A.Nawarecki,D.Pawelec.Katowice
1999,s.49–51.
7flKatastrofizmbyłzapewnenajistotniejszym,choćnapewnoniejedynym,
ogniwemsporutoczącegosięwokółGdziekolwiekziemiałKolejnym,równieważ-
nym,byłanaderkontrowersyjnaPieśńzesłynnympassusem:»Zostanieponaszłom
żelazny/igłuchy,drwiącyśmiechpokoleń«.Słowatespotkałysięzniesłychanie
