Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wsprawieniestosowaniaprzepisówobezpodstawnymwzbogaceniudonależności...
iord.pod.mamyjużdoczynieniazniedopuszczalnościądrogisądowej.SądNajwyższy
potwierdziłwięcpraktykęsądówpowszechnychrealizującąwartościkonstytucyjne(pra-
wodosądu),azarazempodkreślił,żecharakterprawnysamejopłaty,zeswejnaturypu-
blicznoprawny,gdyżniemającejźródławżadnymzdarzeniucywilnoprawnymsprawia,że
wprawdziedochodzeniezwrotupodlegaprzepisomprawacywilnegoobezpodstawnym
wzbogaceniuionostajesięźródłemzobowiązania,alemożedotyczyćtylkobezpośred-
niopodmiotubezpodstawnieświadczącegoopłatę;pozatymnjestzwrotemtejopłaty,
aniewierzytelnością”,któramożesięstaćprzedmiotemobrotunapodstawieprzepisów
kodeksucywilnego7.Ocenategowyrokupowinnauwzględniaćfakt,żeuchwałaSN,
IIICZP24/12,zapadławspecyficznejsprawie.Mianowiciechodziłooroszczeniaresty-
tucyjneposiadaczypojazdów,którzymusieliponieśćopłatęrejestracyjnąwzawyżonej
wysokościokreślonejwakcienormatywnymniezgodnymzprawemUEorazzKon-
stytucją.Wsytuacjibezprawianormatywnego,stanowiącegoźródłoczynuniedozwo-
lonegopodmiotuwładzypublicznej,właściwymreżimemodpowiedzialnościjestreżim
deliktowy(art.417in.k.c.),jednaktaścieżkazostałazamkniętaprzezSN(niezależnie
odzłożonościproblemówteoretycznychwystępującychwtymkonkretnymprzypadku).
Wuchwalez7.12.2007r.8Sądorzekł,żeSkarbPaństwanieponosiodpowiedzialno-
ścizaszkodywyrządzoneprzezwydaniewspomnianegorozporządzeniaz28.07.2003r.
wsprawiewysokościopłatzakartępojazduwczasie,gdyprzepisytegorozporządzenia,
pomimostwierdzeniaichsprzecznościzKonstytucjąiustawązwykłąprzezTrybunał
Konstytucyjny,dalejobowiązywały.Sądzasadniczoodrzuciłodpowiedzialnośćodszko-
dowawcząSkarbuPaństwawsytuacji,gdyTKutrzymałprzezczaswmocyniekonsty-
tucyjnyprzepis,przyjmując,żezachowaniuorganówpaństwowychopartymnatakim
przepisieniemożnabyłobyprzypisaćcechybezprawności.Nazasadziewyjątku,gdyby
wrzeczonymokresiedalszeobowiązywanieaktunormatywnegoprowadziłodonarusze-
niainnychwartościchronionychKonstytucjąlubumowąmiędzynarodową,sądmeritii
mógłby,porozważeniuwszystkichwchodzącychwgręchronionychwartości,niedopu-
ścićdojegozastosowaniawkonkretnejsprawie.Konkludująctenwątek:zastosowanie
przepisówobezpodstawnymwzbogaceniuumożliwiłorealizacjęroszczeńosób,którepo-
niosłyczęściowoniezasadnąopłatę.
III0Należypodkreślić,żewprzywołanymorzecznictwiesądychciałyudzielićochrony
niewierzycielom,leczdłużnikomzobowiązańpublicznoprawnych,rzeczywistymlub
npozornym”.Jednakodotwarciadrogisądowejdopostawieniaogólnejtezy,żeorzecz-
nictwongeneralnieniewyłączastosowaniaprzepisówobezpodstawnymwzbogaceniudo
świadczeńocharakterzepublicznoprawnym”9,biegniedrogabardziejkręta.Wjudyka-
turzeidoktryniezarysowałysięwtejkwestiiróżnestanowiska.
7PraktykęsądówpowszechnychwsprawachzwrotuopłatpotwierdziłauchwałaSN
z16.05.2007r.,IIICZP35/07,OSNC2008/7–8,poz.72.
8IIICZP125/07,OSNC2008,Nr12,poz.138.
9Takm.in.wyrokSAwKrakowiez28.09.2016r.,uchylonyprzezSNwsprawieosygn.III
CSK40/17.
53