Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EwaBagińska
administracyjnych.Podstawataodpadłanaskutekstwierdzeniaichnieważnościzeskut-
kiemextunc.Organbezskutkupróbowałdochodzićwtrybiepublicznoprawnymzwró-
conejpozwanymkwotyzprzedawnienionegozobowiązaniapodatkowego.Pokilkunastu
latachiwielupostępowaniachprawnychpozwanimielizostaćnrozliczenizpodatku”
nadrodzecywilnoprawnej.WtejsprawieSNdokonałpewnegoprzełomu,wyznaczając
wyraźnegranicestosowaniaprzepisówobezpodstawnymwzbogaceniuwodniesieniudo
podmiotupublicznegostosujesięjedoskutkówdziałańwsferzedominium,anie
wsferzeimperium.Przyjął,żezastosowanieanalogiiwprawiepublicznymjestwątpliwe
iniepowodujepowstaniaprawiobowiązkównieprzewidzianychprzezustawę.Ponadto
zastosowanieperanalogiamprzepisówonienależnymświadczeniudożądaniazwrotu
nadpłatypodatkuzwróconejpodatnikowinapodstawiewzruszonejnastępniedecyzji
administracyjnej,wsytuacji,doktórejnieznajdowałzastosowaniaart.72ord.pod.,nie
możeprowadzićdozaspokojenianapodstawieart.405wzw.zart.410k.c.żądańod-
noszącychsiędozobowiązańpodatkowych,którewświetleregulującychtezobowiązania
przepisówpodatkowychprzedawnione.
Zgadzającsięztymorzeczeniem,możnażałować,żeSądniesprecyzował,czymó-
wiłoanalogiilegis,czyanalogiiiuris.Wszakniepowinnosiępomijaćzasaddecydują-
cychomożnościzastosowaniajednegolubdrugiegownioskowania,wszczególnościza-
sadokreślanialukiwprawieorazzasadypierwszeństwawnioskowaniazanalogiilegis
przedwnioskowaniemzanalogiiiuris.OdwołaniesięprzezSNdoprzywołanegowcze-
śniejwyrokuz9.03.2018r.sygnalizuje,żechodziostwierdzenieprzezsądlukiocha-
rakterzeocennym(tzw.lukipozornej).Stwierdzenietakiejlukiopierasięnaoceniesądu
stosującegoprawo,żejakieśprzepisywświecieidealnympowinnybyćwprowadzone
lubsprecyzowane,alezpowoduichbrakuwystępujeniezgodnośćmiędzyczyimśide-
ałemprawnymaprawemobowiązującym33.Wanalizowanymkontekściechodzioczywi-
ścieoogólnąideę,zakorzenionąwprawieprywatnym,wyrażającąpotrzebękorygowania
przesunięćmajątkowych,doktórychdoszłobezpodstawyprawnej.Wbrewzakazowi
wykładniprowadzącejdoluk34SNprzyjął,żewregulacjachord.pod.dasięzidentyfi-
kowaćniezamierzoneprzezustawodawcęnluki”,któremająuzasadniaćsięgnięciedoin-
nejczęścisystemuprawa(prawacywilnego)izastosowanieprzewidzianejtaminstytucji
prawnej(bezpodstawnegowzbogacenia,nienależnegoświadczenia)dosytuacjiprawnej
podmiotupublicznegowykonującegokompetencjewładczeorganupodatkowego(per
analogiamlegis).Ztymrozumowaniem,opartymnateoriijednościsystemuprawnego,
niesposóbsięzgodzićm.in.ztejprzyczyny,żeideakorektyprzesunięćmajątkowychjest
jaknajbardziejobecnarównieżwprawiepublicznym,m.in.wcytowanychjużprzepisach
regulującychpodstawyiszczegółowekwestiezakresuitrybuzwrotupobranychlubwpła-
conychświadczeńorazterminy,poupływiektórychzobowiązaniazokreślonychtytułów
przedawniająsięlubwygasają.Zperspektywyewolucjiregulacjiprawnychniemożnaza-
temzasadnietwierdzić,żesytuacjaprzesunięciamajątkowegonarzeczjednostkibądźna
33PostanowienieSNz25.05.2001r.,WA15/01,OSNKW2001/9–10,poz.1;L.Morawski,
Zasadywykładniprawa,Toruń2020,s.150.
34Zob.L.Morawski,Zasadywykładniprawa,s.149.
60