Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wsprawieniestosowaniaprzepisówobezpodstawnymwzbogaceniudonależności...
rzeczSkarbuPaństwalubinnegopodmiotupublicznegobezpodstawywprawiepodat-
kowymbyłaijestprawnieindyferentnaiwzwiązkuztymwolnolegitymizowaćkorektę
takiegoprzesunięcianagrunciezespołuprzepisówprawacywilnego,którezuwagina
swojągeneralizacjęicechęotwartościpozwalająnawywiedzeniezasadyogólnejprawa,
którąmożnaekstrapolować(jakobrakującą)doprawapodatkowego.Wyjściepozazamk-
niętysystemprawadaninowego35nietylkonaruszaautonomiętegoprawa,alestanowi
obejścieustanowionychtamograniczeń,urzeczywistniającychróżneceleifunkcjeprawa
fiskalnego,wtymograniczeń(gwarancji)proceduralnych36.Zgadzamsięzpoglądem,że
normyprawacywilnegomogąbyćużytewprawiepodatkowymjakouzupełnienienorm
oryginalnychibudulecdlainstytucjipodatkowoprawnychjedyniewrazieodesłaniado
przepisówprawacywilnegoinakazuichstosowaniawstosunkupodatkowoprawnym,co
występujebardzorzadko37.
Możnaponadtozauważyć,żezpunktuwidzeniateoriiwykładninieanalogia,lecz
wnioskowanieacontrariojestzasadnicząmetodąwnioskowaniawprawiepodatkowym.
Jednakwpiśmiennictwieprawnopodatkowymprzyjętozadopuszczalnestosowanie
wnioskowaniazanalogiilegisnakorzyśćpodatnika.Zatympoglądemprzemawiaogólna
zasadaindubioprotributarioorazzakazwykładniindubioprofisco.Upodstawprzeciw-
negopogląduleżyzasadarygoryzmuizamkniętościnormprawnopodatkowych,która
zakłada,żewszelkieuprawnieniaiobowiązkipodatkowemusząwynikaćwprostzusta-
wy,cooznaczazakazanalogiiwjakimkolwiekkierunku(nakorzyśćbądźnaniekorzyść
podatnika)38.Żadneztychstanowisknieuprawniakonkluzji,żepodmiotpubliczny
możedochodzićprzedawnionychnależnościpieniężnychwdrodzepowództwcywilnych
przeciwkojednostce(podatnikowi),któramożepowołaćsięnawygaśnięciejejobowiąz-
kówpublicznoprawnych.
VI0Sformułowaneuwaginiepretendujądowyczerpaniatematyki,ajedyniezarysowania
głównychwątkówgłosuwdyskusji.Wramachkrótkichkonkluzjimożnastwierdzić,że
dotychczasowawykładniaSNnakazującasądomprowadzićpostępowaniewceluwe-
ryfikacjicywilnoprawnychpodstawroszczeńSkarbuPaństwamającychźródłowsferze
władczejdziałalnościfiskalnejpaństwaniewytrzymujekrytyki.Szerokoujmowanadroga
sądowaniedotyczyinteresówfiskalnychanisferyimperium.Poglądyinterpretacyjne
ostosowalnościprzepisówobezpodstawnymwzbogaceniu(nienależnymświadczeniu)
wistocierzeczypodważająproceduralnegwarancjeprawjednostek(ochronępodatnika).
Należywyrazićnadzieję,żewyrokSNz9.03.2018r.oznaczapocząteknowejliniiorzecz-
niczej.Niepodobnabowiemprzyjąć,żeprzepisyprawacywilnegobędąstanowićśrodek
zaradczynapatologieprawodawcze,interpretacyjnebądźdeficytorganizacyjnyorganów
administracjipublicznej.
35L.Morawski,Zasadywykładniprawa,s.246.
36Por.wywodyTKwwyrokuz18.04.2018r.,K52/16,OTKSeriaA2018,poz.28(dot.skargi
pauliańskiej).
37Zob.B.Brzeziński,Kilkarefleksjiozwiązkachorazinstytucjachprawacywilnegozprawempo-
datkowym,nStudiaIuridicaToruniensia”2008/4,s.47in.
38Zob.R.Mastalski,Stosowanieprawapodatkowego,Warszawa2008,s.15in.