Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Współczesnyiprzyszłymodelprawnysubrogacjiwprawiepolskim
Zracjiwystępowaniatakichskutkówzsystematycznegopunktuwidzeniamożna
bysubrogację,jakoinstytucjęprawaobligacyjnego,umieścićwprzepisachk.c.zarówno
wrozdzialedotyczącymwykonywania(szerzej–umarzaniazobowiązania;modelromań-
ski,lasubrogationparexecution),jakiwśródprzepisówpoświęconychzmianompostro-
niewierzyciela(modelgermański,dieLegalzession,diegesetzlicheForderungsübertragung).
Wprzepisachk.c.różnychpaństwprzepisysubrogacjiumieszczonewtytuleozmianie
wierzycielapodobniejakwprzepisachk.z.z1933r.(art.177–181k.c.),przewidujących
jednakwprostmożliwośćdokonywaniatakżesubrogacjiumownej7.Określonasystema-
tyzacjamoże,oczywiście,sugerowaćwybórodpowiedniejkoncepcjilegislacyjnejkon-
strukcjisubrogacji8,ale–jaksięprzekonamydalej–niemusitakiejkoncepcjidefini-
tywnieprzesądzać.Wsystemachprawnych,podkreślającychznaczeniaprzedewszystkim
subrogacjilegalnej,przyjmujesięrozwiązaniedrugie(np.wprawieniemieckim,szwaj-
carskim)9.Natomiastwustawodawstwachprzewidującychwyraźnąregulacjęprawną
dwóchpostacisubrogacji(legalnejiumownej,systemydualistyczne)przepisyobejmują-
cetepostacisubrogacjiumieszczasięwgrupieprzepisówpoświęconychwykonaniulub
przyczynomumorzeniazobowiązań(np.wk.c.włoskim,francuskim10,hiszpańskim,k.c.
Quebec,rumuńskim).Wliteraturzefrancuskiej,takżeporeformieprawakontraktowego
w2016r.,podkreślasię,żesubrogacjaniestanowiuneopérationtranslativeautonome,
maisunemodalitédupaiment11.Tenpunktwidzeniaprowadzidoogólnegowniosku,że
subrogacja(legalnaiumowna)stanowitylkonubocznyefektzapłaty”winteresiespłaca-
jącego12.Stajesięzatemjedynieinstrumentemmającymzapewnićprawnąefektywność
roszczenianregresowego”osobytrzeciejwobecdłużnika(funkcjagwarancyjnasubroga-
cji).Tozapewnedobrailustracjacechyautonomicznegocharakterusubstytucjiwobec
cesji.
Wzwiązkuoogólnymsformułowaniemart.518par1k.c.(verbalegisnosobatrze-
cianabywaspłaconąwierzytelnośćdowysokościdokonanejzapłaty”)powstajepytanie
opodmiotowyiprzedmiotowyzasięgsubrogacjilegalnej.Zewspomnianegoprzepisu
7Szerzejnp.J.Korzonek,I.Rosenblut,Kodekszobowiązań.Komentarz,t.I.Kraków1934,
s.390;F
.Zoll,Zobowiązaniawzarysie,Warszawa1945,s.115–116;R.LongchampsdeBérier,Zo-
bowiązania,Warszawa1948,s.310in.;K.Zawada,Umowaprzelewuwierzytelności,Kraków1990,
s.23–24.
8Zob.np.K.Zawada,Umowa...,s.23;A.Szpunar,Wstąpienie...,s.43in.;P
.Katner,Prze-
niesieniewierzytelnościwumowiefaktoringu,Warszawa2011,s.301–302(ipodanatamliteratura).
9Zob.np.D.Medicus,Schuldrecht.AlgemeinerTeil,München1984,s.310–311;A.Furrer,
M.Müller-Chen,Obligationenrecht.AllgemeinerTeil,Zurich–BaselGenf2012,s.657;podobnie
wart.387kodeksucywilnegoFederacjiRosyjskiej.
10Zob.np.F
.Terre,P
.Simler,Y.Leqette,Droit...,s.1136in.
11Zob.A.Bambe,J.Bourdoiseau,Lerégimejuridiquedelasubrogation(légaleetcoventionnelle),
https;//aurelienbambe.com(dostęp:10.09.2021r.).
12Taknp.A.Bambe,J.Bourdoiseau,Lerégime...(nletranferdecréancesàtitreaccesoire
àunpayment”);wliteraturzewłoskiej–C.MasimoBianca,Diritto...,s.358–359(przysubrogacji
accentnienasamtranferwierzytelności,alenazapewnieniepodstawionemuinstrumentuodzyskania
należnościoddłuznika;nIlproblemapraticoequellodigarantireilrecuperodellasommaerogataal
terzo”);S.Meier,Subrogation,http://hwb-euo2009.mpipriv.de(surogacjawprawiefrancuskimjako
instytucjahybrydowa,neineSondernformderErfullung”(dostęp:10.09.2021r.).
83
