Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
sprawiedliwościczynaiwnąkrytykęinstytucjiwięzienia,aleteżstarasięspojrzeć
nawspółczesneinstytucjepolskiegoprocesukarnegoprzezpryzmatabolicjoni-
zmuipostulatównodzyskaniakonfliktu”
.
WrozdzialedrugimWojciechZalewskiprzedstawiabiologiczneibiosocjo-
logiczneuwarunkowaniaprzestępczości,czyliosiągnięciabiologiikryminalnej.
Jesttokierunek,którywzasadziezapoczątkowałwspółczesnąkryminologięjako
naukowąrefleksjęoprzyczynachprzestępczości(aktóratowcześniejbyłaprzed-
miotemdociekańprawnych,religijnychifilozoficznychbezwyraźnychodniesień
doempirii).Nawetjeśliwiększośćznaukowychtwierdzeńpionierakryminologii
CesareLombrosozostałaobalona,współcześniekierunektenniemajedyniewar-
tościhistorycznej;jestniezwykleciekawąperspektywą,rozwijanągłównieprzez
badaczyzpolanaukścisłychiprzyrodniczych,alejużświadomyograniczeńiza-
rzutów,jakieformułowanowodniesieniudowcześniejszychbadań.
WrozdzialetrzecimMagdalenaGrzybzarysowujegenezęirozwójkryminolo-
giifeministycznej,ndziecka”feminizmuIIfali,zapoczątkowanejwlatach70.XXw.
wUSAiWielkiejBrytanii.Kryminologiafeministycznajakopierwszapotrakto-
wałakobietyjakoodrębnyisamodzielnyprzedmiotbadańkryminologicznych,
uwzględniającyichodmiennośćspołeczno-kulturowąodmężczyzn,orazstarała
sięwyjaśnićprzestępczośćkobietprzezpryzmatichfunkcjonowaniawspołeczeń-
stwieorazodgrywanychrólspołeczno-kulturowych.
WrozdzialeczwartymFilipDuskiomawiakryminologiękonfliktową,która
jakomieszczącasięwparadygmacieantynaturalistycznymoferujespojrzeniana
przyczynyipraktykękryminalizacjiprzezpryzmatróżnych(częstorozbieżnych)
interesówposzczególnychgrupspołecznych.Kryminologiakonfliktowakoncen-
trujesięnaproblemiezróżnicowaniawskaźnikówprzestępczościwramachstruk-
turyspołecznej.Przedstawicieleomawianegonurtuodwołująsiędotzw.pytania
queteletowskiego,czylipytaniaoprzyczynętegozróżnicowania,alerównieżgłę-
biej,dotzw.pytaniareaktywnego,czylipytaniaoprzyczynykryminalizacjipew-
nychwzorcówzachowańludzkich,przybrakukryminalizacjiinnych.
RozdziałpiątypióraWitoldaKlausapoświęconyjestpokrewnemunurtowi-
kryminologiikrytycznej.Upodstawjejpowstaniawlatach70.XXw.leżałoprze-
konanieokoniecznościpodważeniapodejściaopartegonaprzypisaniujednostce
(sprawcy)pełnej(lubprzeważającej)odpowiedzialnościzaswojedziałania,wtym
zapodjęcieświadomejiwolnejdecyzjiozaangażowaniuwdziałanianiezgodne
zprawem.Kryminolodzykrytyczniodwołalisiędomarksistowskiejkategoriiklasy
iteoriiwalkiklasspołecznych,gdychodzizarównoodecyzjęjednostkiozaan-
gażowaniusięwdziałalnośćprzestępczą,jakireakcjępaństwainaturęsystemu
prawa,któreodzwierciedlainteresyklasydominującej.
WrozdzialeszóstymEdytaDrzazgazgłębiaarkanakryminologiikulturowej
-kolejnegonurtuosadzonegowparadygmacieantynaturalistycznym.Krymino-
logiakulturowabadawzajemnezwiązkimiędzykulturą,przestępczościąiwładzą,
włączającdorefleksjiorientacjępostmodernistyczną,konstruktywizmspołeczny
czygeografiękulturową.
