Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
Nowe„Treny”?PolskapoezjażałobnapoIIwojnieświatowejatradycjaliteracka
nymmałejdziewczynki,wzabójstwieGrzegorzaPrzemyka,pięknegojak
„młodyGrek”,wcodziennychczynnościachkrążyśmiertelneświatło.Na-
wrotysłów,refrenicznośćzdania„Takwieleśmierci”mogąprzypominaćmu-
zycznąkompozycjęmszyżałobnej:budująwtensposóbkontemplacyjnyna-
strójwiersza.
RequiemW.Wencla87,dedykowaneojcuwpierwsząrocznicęśmierci,jest
rozbudowanympoematemeksponującymrównieżswojąmuzyczność.Umiesz-
czagłosrozpamiętującegośmierćwdźwiękupogrzebowegodzwonuiwchórze
nieśmiertelnychdusz,potęgująctakjeszczebardziej„odświętność”językapo-
etyckiego88.Tengłosprzełamujerozpaczśmierci(I.Inhoramortis),głosigodność
wiarywyrażającąsięwobrzędziepogrzebowym(II.Vivosvoco,mortuosplango),
przypominaozobowiązaniachwobeczmarłegowciążprzecieżobecnegoprzy
synu(III.Litterascriptamanet,parafrazującapotroszeZiemięjałowąEliota),pro-
wadzikuświatłuprzezwyciężonegozwątpienia(IV.Luxintenebris)iodzyska-
negoładu:
słyszęjakustajeśpiewwwiązadłachchóru
milknąpokoleiduszeinaprzemian
każdaznichporzucabalastekwipunków
bysiępiąć–poznajetenszczególnyidiom
ostatniegogłosuwtriumfalnymrequiem
którenasocalainieludzkąsiłą
wiążenaszeżyciewwiecznerekolekcje.
MuzykabrzmitakżewwierszuOgródwMilanówku.Trauermarsch.Wieein
Kondukt.JakuMahlera(ZNBP,55–56):
Idziekonduktjestmuzykagdzieśwkosmosie
Jeszczechwilę–niepoganiajmniemójlosie.
MarszżałobnywtaktsymfoniiMahleragromadziwpochodzieoprócz
bohateratakżekoty,gnijąceliścieichoredrzewa,które–bezdomnenazie-
mi–odchodząwtaktjesieni...Dokąd?Poetaumyślniepomijamilczeniem
celśmiertelnegopochodu.Kryjesięzatymnieodmiennawjegotwórczości
sferaniedookreśleniapośmiertnychlosówwszystkichistnień:boczłowiek
jestwswymlosiezrównanyzziemskimitowarzyszamiżycia–podróżydo
kresu.
WartoporównaćtęwizjęzpóźniejszymotrzylatawierszemWędruj–ländler
pogrzebowy(ZSM,58).Tytułowytyrolskitaniecludowywzywadowędrówki
87Por.:W.Wencel,Odanadzieńśw.Cecylii,Gdańsk1996,s.20–25.
88Oduchowychiestetycznychźródłachwyboru„mowyuroczystej”wliryceautoraOdycho-
rejduszypiszeK.Koehler,WojciechWencelczyliowierszowaniuocalającym,http://www.fronda.pl/
arch/08/010.htm.K.Maliszewskiwywodziteniecokoturnowe,wplecionewidiomkulturywy-
sokiejwiersze–wktórychczęstodźwięczystrunaosobistegozaangażowania,zwykłychemocji,
przełamywaniakonwencji–zfascynacjipóźnąpoezjąIwaszkiewicza(por.:K.Maliszewski,Wokół
„Mapypogody”–reminiscencje,„Opcje”1997,nr3,s.26–29).
