Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I.Pojęcia,struktury,znaczenia:nudabardziejhumanistycznie
BernardaSoaresa,pomocnikaksięgowegowLizbonieFernandoPessoi(1982
11
/2013),
ObcegoAlbertaCamusa(1942/1993),MdłościJeanaPaulaSartre’a(1938/2005),
NudęAlbertoMoravii(1960/2010)ilastbutnotleastkoszmarnieprzygnębiająco
ponurąsztukęSamuelaBecketta(1952/2002)CzekającnaGodota,coświadczy–
melancholijnie–okondycjiwspółczesnejcywilizacji,zwłaszczawzestawieniuztrwa-
jącymdodziśboomemnaprzemysłrozrywkowy(Winter,2012).Aprzecieżjuż
GeorgeG.Byron(1824/1986b)wDonJuanie(pieśńXIIIzwrotkaXCV)napisał,że
ogółcywilizowanegospołeczeństwadzielisięnaludzinudnychorazludziznudzo-
nych.Wprzypadkujęzykaangielskiegotematnudywdziełachliterackichdoczekał
siękompleksowychopracowań(przedewszystkim:Spacks,1995).Wprzypadku
szerzejniżanglosferarozumianegoZachodunależywskazaćksiążkęReinhardaKuhna
(1976).Natomiastwodniesieniudotwórczościpisarzypolskichtakiegocałościowego
opracowaniabrak,choćpojawiłysiępublikacjepoświęconeposzczególnymautorom
(m.in.TadeuszowiRóżewiczowi:Śliwiński,1999)lubpewnympodtypomliteratury
(np.dziecięcejokresuPRL:Kotliński,1999).WyróżnićwartotekstMagdalenyBizior-
-Dombrowskiej(2016)dotyczącynudyromantycznej,wszczególnościuJuliuszaSło-
wackiegoiZygmuntaKrasińskiego(aczkolwiekzawierającywpoczątkowychpartiach
bardzociekaweogólnoteoretyczneopracowanietematunudy).Jednozpierwszych,
zresztązaskakującokompletne,ujęćnudywliteraturzepolskiejznajdziemywdru-
gimrozdzialeksięgidrugiejdrugiejczęściPanaPodstolegoIgnacegoKrasickiego
(1784/1994).Niepretendującdowyczerpaniazagadnienia,zasygnalizujęobecność
wątkunudywwierszachCyprianaK.Norwida(1980;dwapierwszezcytowanych
niżejutworówpowstałymiędzy1840a1863rokiem).Jawisiętamonazjednej
stronyjakonieuniknionyaspektwplecionyw„rzeczywistościkoło–kędybywaciasno,
inudno,iboleśnie”[Wieczórwpustkach.(Fantazja)],zdrugiejzaśmawsobiecoś
infernalnego,stanowiącdługąkolumnadęwokrutnej
12
wizjiPiekła,nacechowanej
zablokowaniemszansrozwoju(Źródło)iwspółbrzmiącymzniąpejzażemwiersza
Wpamiętniku(zwrotka7):
Tamcelówniema,leczsamerutyny
Pozardzewiałe–iniematamwieków–
Dni–nocy–epok–tamtylkogodziny
Bijąjaktępychutwierdzaniećwieków(Norwid,1980).
Razjeszczewidzimyudręczeniejałowychrepetycjirozciągniętychwwieczność.
Powtarzalnośćbezsensownychrutynipustyczasbezkońca.Obrazzjawiskanader
trafny.Zkoleiwnapisanychwroku1861MarionetkachNorwid,ironizującwokół
l!ennuiBaudelaire’a,połączyłnudęzmałodusznością,niezdolnościądogłębszego
11Autorzmarł47latwcześniej,pozostawiającdziełonieukończoneiniewydane,zatowfor-
mieniezwykłej,będącejtakimwyzwaniemedytorskim,żekolejnewydaniaróżniąsięzauważalnie
odpoprzednich.
12GomulickiwswymkomentarzuokreśliłjąjakoiścieBaudelaire’owską(Norwid,1980).Do-
dam,żeuBaudelaire’a(1991)nuda„oblekasięprzednamiwkształtnieśmiertelności”(LXXVI
wierszKwiatówzła,wprzekładzieMieczysławaJastruna).
