Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
S.Kierkegaard,Ochrześcijaństwie
towaryogrosztaniejniżinni.Icowtakiejsytuacjinależyzrobić?
Bezsprzecznienajlepiejbyłoby,gdybymożnabyłoprzezchwilękazać
zamilknąćdźwiękomdzwonówepoki;alegdytosięnieuda,toprzynaj-
mniejwrazznaszymifinansistamiwykrzyczmy:ciąćwydatki,energicz-
nieiradykalnieciąćwydatki.Ponieważprzelicytowanieswojegoszefa
naturalnieniemożebyćkorzystne,izamiastrazemzpowieściopisarzem,
którywswoimpoirytowaniunamyśl,żejakaśdziewczynawpowieści
czerwieniłasięnacałejtwarzyiniebyłotooznakąprzyzwoitościtej
dziewczyny,odpowiada,żekażdadziewczyna,którapojawiasięwjego
powieściachpowinnaczerwienićsięnacałymciele-zamiastrazemznim
czynićtakąpróbę,niebędziemyprzypominaćobardziejuciesznymzja-
wisku:żeodprzeklinaniapowracasiędoprostejwypowiedzi.Jednocze-
śniebędziemypragnąć,abytumógłwystąpićzbrojnymąż,któryodzy-
skautraconąmociznaczeniesłów,takjakLuterodzyskałdlaswojejepoki
pojęciewiary.Wewszystkobowiemwłączasiętakcharakterystycznydla
epokiwynalazek:szybkaprasaweszławepokę,nawetwciekawąreflek-
sję,copowoduje,żestaleograniczajączpomocąrefleksjiswojąfrazę,nie
mówiwłaściwienic.Wtedytazdumiewającarozwlekłośćrównieżwyru-
gowałabardzowieleczasuimowy,uwalniającsięoddosadnegoprzysło-
wiaiwzamianzatopozwoliłaujawnićsiępewnejoratorskiejgadaninie,
któranawetzdobyładlasiebieporynaszychposiłków.Dopierogdyta
oszczędnośćzostaniejednocześniewprowadzonawrazzodzyskaniem
synówmarnotrawnychjęzyka,wówczasmożnabędziemiećnadziejęna
lepszeczasy.Ituprzychodzimiznowuzgodzićsięztwoimlistem,że
Grundtvig34rzeczywiściemazasługę,gdypróbujeożywićstaryjęzykko-
ścielnyiuzasadnićswojąteoriężywegosłowa,aczkolwiekniemogę
przecieżwdawaćsięwprzypominanieci,żenieudolnytekstokreślamy,
bytakrzec,słowembazgranina,żetymsposobemmamyrównieższcze-
gólniedobresłowonaokreśleniefałszywejgadaniny-próżnagadka
(Mundsveir),iterazrzeczywiściepowinnotodziałaćlepiejniżtekst,wbrew
twierdzeniupastoraGrundtviga,żesłowopisanejestmartweibezsilne,
chcępowiedzieć,wbrewjegoteoriom,dziękiosobliwejironiilosu,sank-
cjonującymsąddworuisądmiejski:żejego(pisane)słowojestmartwe
ibezsilne-wniechcęjednakwierzyć,bymóctwierdzić.
34N.F.S.Grundtvig(1783-1872)duńskipisarz,historyk,ksiądz.K.odnosisiędopracy
GrundtvigaKirkensGienmælemodProfessorTheologiæDr.H.N.Clausen,Kobenhavn1825.
