Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
19
orazmodelczłowiekawpolskiejmyśliludowej,nazywającjezresztąbłędnie
wzorami.56Jeszczeszerzejpisano_ipiszesięnadal_orobotnikach.57Dużą
uwagęprzywiązywanodoproblematykimodeliosobowychpracownika.58
Wysiłkinaukowepodejmowanepo1989r.mająjużwdużejmierzezakres
przyczynkarskiiprowadzonesąnamarginesiebadańinnegotypu.Obecnie
onowymczłowiekuwspominaniemalkażdapracadotyczącaówczesnejmyśli
ideologicznejczynawetpraktykitamtegookresu.59Szerzejoidealepisałm.in.
BolesławPotyrała.60Zregułysątojednakstwierdzeniaowysokimstopniu
ogólnościczywręczjednozdaniowewzmiankiniewgłębiającesięwbardziej
precyzyjnearkanasylwetki.Problememjesttakżebrakrozróżnieniapomię-
dzymodelempropagandowymarzeczywistymkonceptemteoretycznym.
Jeślibadanianatematbohaterówpozytywnychwliteraturzepięknej61
ifilmie62byłyprowadzone,tojużrelacjebohaterpozytywny_nowyczłowiek
nieznalazłysiędotychczaswpolunaukowychzainteresowań.Jeszczeuboż-
szesąrefleksjenatematikonografiitegookresu.Spośródporuszonychdo
tejporytematówbadawczychwymienićmożnaproblematykę:kobietywprozie
socrealistycznejiprasie63,rodziny,wtymwliteraturzesocrealistycznej64,
wzorówosobowychkobietywiejskiej.65Okomunistycznymnowymczłowie-
kupisałemwcześniej,wkontekścieobywatelawokresiestalinowskimizet-
empowcajakopromowanegomodeluwychowawczego,aletekstyteniewe-
56E.Jagiełło-Łysiowa,Wzórosobowychłopa-rolnikaapostawywobecwsiipracy
wrolnictwie,[w:]Naród.Kultura.Osobowość.KsięgapoświęconaProfesorowiJózefowiChała-
sińskiemu,Wrocław1983,s.167_188;S.Michalski,Ideaływychowawczewiciarzy,War-
szawa1989.
57Z.Kurcz,WzórrobotnikaijegoprzemianywPRL,Wrocław1992;H.Słabek,Obraz
robotnikówpolskichwlatach1945_1989,Warszawa_Kutno2004(wpracybogataliteratura).
58S.Kowalewska,Wzórosobowyipożądanepostawypracownikówwprzemyśle,[w:]
PrzemysłispołeczeństwowPolsceLudowej,podred.J.Szczepańskiego,Wrocław_Warszawa_
Kraków1969,s.210_242;Socjalistycznywzórosobowypracownika,podred.M.Michalika,
Warszawa1977.
59T.Ochinowski,SystemstalinowskiwPolscezperspektywydoświadczeńwięźniów
politycznychwlatach1944_1956.Ujęcieantropologiczneipsychologiczne,[w:]R.Bäcker
iin.,Skryteobliczesystemukomunistycznego.Uźródełzła,Warszawa1997,s.43_47;J.Ko-
chanowicz,op.cit.,s.37_40.
60B.Potyrała,OświatawPolscewlatach1949_1956,Wrocław1992,s.84_100.
61M.Piekara,Bohaterpowieścisocrealistycznej,Katowice2001.
62G.Stachówna,Równanieszeregów.Bohaterowiefilmówsocrealistycznych1949_1955,
[w:]Człowiekzekranu.Zantropologiipostacifilmowej,Kraków1996,s.7_25;P.Zwierz-
chowski,Zapomnianibohaterowie
63J.Smulski,ObrazkobietywproziepolskiejpierwszejpolowylatpięćdziesiątychXX
wieku.Rekonesans,[w:]Pograniczawrażliwościwliteraturzedawnejorazwspółczesnej,cz.1,
Miłość,podred.I.Iwasiów,P.Urbańskiego,Szczecin1998,s.143_160;M.Hajdo,Wizerunek
kobietyjakomatki,pracownicyidziałaczkispołecznejprezentowanynałamachprasykobiecej
wlatach1948_1956,DziejeNajnowsze2006,nr3,s.55_72.
64M.Boni,Funkcjeżyciadomowo-rodzinnegowdoktryniepolskichkomunistów,[w:]Dom
wewspółczesnejPolsce,podred.P.Łukasiewicza,A.Sicińskiego,Wrocław1992,s.90_113;
M.Brzóstowicz,WsześcioletnimPlanietrzebaszczęśliwychrodzin.Owizerunkurodziny
wprozierealizmusocjalistycznego,PamiętnikLiteracki1995,z.3,s.45_68.Rozszerzona
wersjatekstu,eadem,Wizerunekrodzinywpolskiejproziewspółczesnej,Poznań1998,s.99_
145.
65D.Jarosz,WzoryosoboweimodeleawansuspołecznegokobietywiejskiejwPolsce
wprasieperiodycznejwlatach1949_1955,[w:]KobietaiedukacjanaziemiachpolskichwXIX
iXXw.,podred.A.ŻarnowskiejiA.Szwarca,t.2,cz.1,Warszawa1992.
