Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tradycjestarożytne
17
wnawiedzeniubożym,weśnielubnajawie,icosiępokazałowwidzeniu,
wszystkotorozebraćnarozum,cotowłaściwieoznaczaidlakogo[...]”
8.
Wynikaztego,żePlatonpopierwszeodróżniareligijnośćmitologicznąod
religijnościlogosuiobuprzypisujeracjonalnycharakter(jednaksąto
istotnieróżniącesięrodzajeracjonalności),podrugieobatypyreligijności
odróżniaodreligijności„wieszczbiarskiej”itejodmawiaracjonalności
(rozumności).
Religijnośćmitologicznąłączyłongeneralniezdziałalnościąpoetów.
Ceniłjednaktylkonajwiększychznich–takichjakHezjodiHomer.Na
ichautorytetpowoływałsięwielokrotniewswoimPaństwie
9.Nieznaczy
tojednak,żeniezgłaszałdonichżadnychobiekcji.WksiędzeIItego
dzieławręczstwierdza:„Oniprzecieżludziomfałszywemityułożyli,
opowiedzieliiopowiadająjedalej”;takienp.jakmitoUranosieiKrono-
sie,którynienależałoby„opowiadaćludziomgłupimimłodym,tylko
najlepiejtoprzemilczać,agdybyjużjakośtrzebabyłootymmówić,to
tylkopodosłonąnajwiększejtajemnicyiniechbytegosłuchałojaknaj-
mniejosób,pozłożeniuofiaryniezwieprza,alezczegoświelkiegoico
bytrudnobyłodostać,abyliczbasłuchającychbyłajaknajmniejsza”
10.Od
tych,którzyukładaliiupowszechnialimityoczekiwałonjednaknietyle
przekazywaniaprawdy,coprzyczynieniasiędoprawdziwejmoralności
isprawiedliwości.Widocznejesttozwłaszczawtymfragmencietego
dzieła,wktórymmowajestotychmarnychpoetach,którzy„jednymgło-
sempieją,żepięknąrzecząjestrozwagaisprawiedliwość,atylkoprzykrą
itrudną.Rozpustazaśinieuczciwośćtorzeczyprzyjemneibardzołatwo
onie,atylkoopiniaipraworobiąznichrzeczhaniebną.Opłacająsię
lepiejpostępkinieuczciweniżsprawiedliwe[...].Zbrodniarzybogatych
imającychjeszczeinnewpływygotowisąlekkimsercembłogosławić
iczcićpublicznieiprywatnie,alekceważyćizgórypatrzećnakażdego,
___
___
___
___
___
___
___
___
8Por.Platon,Timajos,w:Dialogi,t.II,Kęty2002,s.724.
9OHomerzemówitam,żebyłtympoetą,co„Helladęwykształciłiwychowałijeżeli
chodzioustrójiokulturęwewszystkichsprawachludzkich,towartogowciążczytaćna
nowoiwszystkosobiewżyciuwedługtegopoetyurządzać”,atakże,że„Homerjestnajlep-
szympoetąipierwszymztragediopisarzy,aletrzebawiedzieć,żezutworówpoetyckich
wolnodopuszczaćdopaństwajedynietylkohymnynacześćbogówipochwałydlaludzi
dzielnych”.Por.Platon,Państwo,Kęty2001,s.322.
10Por.tamże,s.73.MitologicznyKronosbyłtytanem,któryzaradąmatkiGaiwy-
kastrowałswojegoojcaUranosaorazpoślubiłswojąsiostręReę.Miałzniądzieci:Hestię,
Demeter,Herę,PosejdonaiZeusa,którezarazpourodzeniupożerał,gdyżdowiedziałsię,że
jednoznichmamuodebraćwładzę.Uratowałsię(dziękipodstępowimatki)jedynieZeus.
