Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
WYKŁADI
wmicie”
6.Dlatej„rozumnejwiary”istotneznaczeniemazarównoplatoń-
ska„naukaoDemiurgu”(któryokazujesię„«najlepszymzbytówrozum-
nych»i«najdoskonalszązprzyczyn»”),jakokosmosie(któryzasprawą
owegoDemiurgaokazujesięsferąrozumności,duchowości,jedności,
inteligibilności,współmiernościorazporządku).
Odpowiedzinapytaniejakiumysłzdolnyjesttrafnierozpoznaćowe-
goDemiurgaudzielaPlatonm.in.wswoimFedonie–formułujetamnie
tylkopostulatdotarciadoprawdziwychprzyczyn(istot),aleutrzymuje
również,że„najczęściejtegodokonaćpotrafiten,ktosamymtylkoro-
zumem,samąmyślątylkopodchodzićbędziedokażdejrzeczy,anisię
wzrokiemnieposługującprzymyśleniu,aniżadnychwrażeńzmysłowych
zarozumowaniemniewlokąc,tylkosięniepokalanymrozumemsamym
wsobiebędzieposługiwał,goniączatymconiepokalane,wkażdymwy-
padkuistniejesamowsobie;wyzwolisięjaknajbardziejodoczuiuszu
i,powiemnawet,odcałegociała,boonomąciwidokiniepozwaladuszy
posiąśćprawdyipoznania,jakdługosiętociałoduszytrzyma.Adotego,
jeślinanasjakieśchorobyspadną,iwidziadłamiróżnorodnymi,igłup-
stwaminasnapełniająlicznymi,także,jakmówią,prawdęprzeztona
rozumwziąćniejesteśmywstanie”
7.WTimajosiewyjaśnia,żeowe„wi-
działa”i„głupstwa”tom.in.„wieszczbiarstwo”;„Ci,którzynaszbudowali
–stwierdzatam–pamiętaliozleceniuojca,onimpoleciłzrobićród
śmiertelny,oilemożnościjaknajlepszy.Więconinawetitocownas
lichespróbowalinaprawić,abyjednakjakośtamprawdydotykało,więc
urządziliwnimwyrocznie.Najlepszydowód,żewieszczbiarstwozgłu-
potąludzkąbógpołączył.Bożadenrozumnyczłowiekniemanicwspól-
negozwieszczbiarstwem[...],chybatylkoweśnie,kiedywładzajego
rozumujestskrępowana,alboskutkiemchoroby,albowniegobógwstąpił
ijakieśzboczeniewywołał.Dopieronatotrzebarozumu,żebyzrozumieć,
przypominającsobiesłowawypowiedzianewnatchnieniuwieszczym,albo
___
___
___
___
___
___
___
___
6„Sile«wiary»,którawyrażasięwmicie,Platonpowierzaniekiedyzadanieprzenie-
sieniaipodniesieniaduchaludzkiegodowyższychkręgówiwsferywyższegooglądu,do
któregoczystyrozumdialektycznysamztrudemdochodzi,którejednakmożewziąćwpo-
siadaniedrogąpośrednią.Kiedyindziejnatomiast,gdyrozumdotarłjużdoswychnajdal-
szychgranic,silemituPlatonpowierzazadaniewyjściawsposóbintuicyjnypozategranice,
bywtensposóbukoronowaćidopełnićwysiłekrozumu,podnoszącduchadooglądualbo
przynajmniejdodążeniakutranscendencji”.Por.G.Reale,Historiafilozofiistarożytnej,t.2,
Lublin2005,s.65in.
7Por.Platon,Fedon,w:Dialogi,t.I,Kęty2002,s.640id.
