Зміст книги
перейти до управління читачемперейти до навігаціїперейти до деталей бронюванняперейти до зупинок
16
Skupienieuwagitylkonatym,jakawizjaświatajestwdyskursiepodtrzymy-
wana–jakczyniętowtejpracy–powoduje,żegłównymobiektemzaintereso-
waniastająsięregułyzniąwłaśniebezpośredniozwiązane,atokierujeuwagę
przedewszystkimnapoznawczyaspektdyskursu.Pobliższymprzyjrzeniusię
problemowimożnajednakstwierdzić,żesposóbużytkowaniajęzykaniejesttu
bezznaczenia.Wistocienurtjęzykoznawczychbadańnaddyskursemjestnajbar-
dziejrozwinięty
6,wtymtakżetych,któremająnaceluodkryciepewnychsposo-
bówobrazowaniarzeczywistościspołecznej.To,jakiesłowasączęściejwykorzy-
stywane,jakieprofileznaczeniowesąimnadawane,jakiekonstrukcjejęzykowe
czyjakistyljeststosowany,pozwalawielepowiedziećnatematwytwarzanego
obrazurzeczywistości.Teiinnesposobyużyciajęzykasąwięcopisywaneodno-
śniedoróżnychdyskursów–wtymtakże,oczywiście,donajbardziejnastuinte-
resującegodyskursumedialnego–inatejpodstawiesąformułowanewnioskina
tematwytwarzanejwizjirzeczywistości
7.
WtymmiejscuniemożnateżpominąćzaproponowanejprzezWaleregoPi-
sarkaiwykorzystywanejzwłaszczawOśrodkuBadańPrasoznawczychmetody
analizyzawartościprasyzapomocątzw.słówsztandarowych
8.Pozwalaona
uchwycićzwłaszczaideowenachyleniepismainatejpodstawieporównywaćze
sobąróżnychnadawcówiichpubliczność(Pisarek1992,1999,2001,2002;
Kanturski2005).Założeniatejmetodymogąbyćtakżestosowanedoanalizy
jednegotytułuprasowego,wktórymposzukujesięsłówkluczowychianalizuje
relacje,wjakichwystępują(Kajtoch,Kołodziej,Płaneta2000;Kołodziej2000).
Wytwarzanywdyskursieobrazświataspołecznegomożebyćjednakanali-
zowanytakżeprzezprzedstawicieliinnychdziedzin,medioznawców,psycho-
logówspołecznychczysocjologów,którzywykorzystująwłasnąaparaturę
pojęciową.Mówisiętuoróżnierozumianychschematachczymodelachbio-
rącychudziałwprocesachbudowaniaiodczytywaniatekstów(Condor,Antaki
2001).Wtymkontekścienajczęściejstosowanympojęciem,używanym
zresztątakżeprzezjęzykoznawców,jeststereotyp
9(Strangor,Schaller1999).
6Teoretycznepodstawytejanalizymożnaznaleźćm.in.w:vanDijk2001b;Duszak1998;
Kawka,1998,1999.
7Por.:zwłaszcza:Głowiński1990,1991,2004;Bralczyk2003;Bralczyk,Mosiołek-Kłosińska
2000;Bralczyk,Mosiołek-Kłosińska2001.
8„Słowasztandarowe–piszeWaleryPisarek–towyrazyiwyrażenia,którezracjiswojej
wartościdenotacyjnejikonotacyjnej,azwłaszczaemotywnej,nadająsięnasztandaryitranspa-
renty,awięcdorolixlubywstrukturachtypu»Niechżyjex!«,»Preczzy!«.Słowasztandarowe,
zwaneteż»pojęciamiflagowymi«,»wyrazamiważnymi«lub»symbolamikolektywnymi«,
aostatnioteż»megasłowami«,nacechowanedodatniolubujemniewyrażają(lubwywołują
wświadomościpartneradyskursu)bądźpojęciapozytywne,czyli»miranda«,bądźpojęcianega-
tywne,czyli»kondemanda«”(Pisarek2002,s.7).Podobnepojęciestosujem.in.MichaelFleisch-
ner,którymówio„symbolachkolektywnych”idoktóregoodwołujesiętakżeW.Pisarek.Por.:
Fleischner1996.
9Szczególnierozwiniętebadaniadotycząstereotypówpłciorazgrupetnicznychinarodowych.
Por.:Gunter1986;Mrozowski1989;vanLiesbest1996;Bokszański1997;Walas1995.Pojęcieto
jestrównieżwykorzystywaneprzezpedagogów,zwłaszczawbadaniachdotyczącychtzw.ukrytych
